90. rocznica urodzin Henryka Mikołaja Góreckiego (1933–2010)
Dziś przypada 90. rocznica urodzin jednego z najważniejszych twórców muzyki polskiej XX i XXI wieku, Henryka Mikołaja Góreckiego. Kompozytor zmarł w 2010 roku w Katowicach. Jego bogata spuścizna artystyczna przechowywana jest w Bibliotece Narodowej.
Górecki związany był z Katowicami od czasu studiów u Bolesława Szabelskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej, następnie pracował jako profesor klasy kompozycji oraz rektor swojej macierzystej uczelni. Jako młody twórca uznanie zdobywał w ramach pierwszych edycji festiwalu “Warszawska Jesień”. W jego wczesnych utworach odnaleźć można przejawy stylu neoklasycznego, dodekafonii i sonoryzmu. Kolejny etap twórczości zdominowały poszukiwania techniczne, estetyczne i wyrazowe na gruncie muzyki wokalno-instrumentalnej (w szczególności do tekstów religijnych), która zapewniła kompozytorowi międzynarodową popularność również poza kręgiem miłośników i znawców muzyki współczesnej. Nawiązania do zabytków polskiej muzyki dawnej, pieśni religijnych i muzyki tradycyjnej, statyczność i minimalizm środków muzycznych na rzecz silnej ekspresji i budowania nastroju kontemplacji są dziś uznawane za charakterystyczne cechy stylu kompozytora.
W 2017 roku spadkobiercy Góreckiego przekazali Bibliotece Narodowej rękopisy blisko 100 utworów muzycznych, 5 notatników i liczącą ponad 120 listów korespondencję artysty. Archiwum Henryka Mikołaja Góreckiego jest zatem wyjątkową dokumentacją warsztatu kompozytora, starannie uporządkowaną i bogatą w materiały towarzyszące, pozwalające lepiej zrozumieć proces twórczy i koncepcje artystyczne. Dzięki licencji udzielonej przez spadkobierców, rękopisy Góreckiego można dzisiaj oglądać w postaci cyfrowej w bibliotece cyfrowej Polona.pl. Katalog archiwum opracowany przez Mateusz Melskiego został wydany w 2021 roku.
Ilustracja: Trzy diagramy na flet solo, op. 15 (1959 r.) / H. M. Górecki.