Statut - Biblioteka Narodowa

EN

Statut

Statut Biblioteki Narodowej

(wprowadzony Zarządzeniem Nr 21 Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 30 lipca 2007 r. w sprawie nadania statutu Bibliotece Narodowej i zmieniony Zarządzeniem Nr 27 Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 14 września 2007 r., Zarządzeniem Nr 8 Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 18 marca 2010 r., Zarządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 16 stycznia 2013 r., Zarządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 5 marca 2013 r. oraz Zarządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 29 września 2015 r. oraz Zarządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 16 września 2016 r.)

I. PRZEPISY OGÓLNE

    § 1.

1. Biblioteka Narodowa, zwana dalej „Biblioteką", jest centralną biblioteką Państwa.
2. Biblioteka jest biblioteką naukową.

    § 2.

Biblioteka działa na podstawie:

1) ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (DzU Nr 85, poz. 539, z późn. zm.);
2) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (DzU z 2001 r. Nr 13, poz. 123, z późn. zm.);
3) ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (DzU Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 238, poz. 2390 oraz z 2006 r. Nr 50, poz. 362 i Nr 126, poz. 875);
4) ustawy z dnia 7 listopada 1996 r. o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych (DzU Nr 152, poz. 722 oraz z 2003 r. Nr 130, poz. 1188);
5) niniejszego Statutu.

    § 3.

Siedzibą Biblioteki jest miasto stołeczne Warszawa.

    § 4.

Biblioteka posiada osobowość prawną.

    § 5.

Nadzór nad Biblioteką sprawuje minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zwany dalej „Ministrem".

    § 6.

[uchylony]

II. CELE I ZADANIA BIBLIOTEKI

    § 7.

Celem Biblioteki jest prowadzenie działalności kulturalnej, naukowej oraz edukacyjnej.

    § 8.

1. Biblioteka gromadzi, opracowuje, przechowuje i udostępnia materiały biblioteczne, zawierające utrwalony wyraz myśli ludzkiej, niezależnie od nośnika fizycznego i sposobu zapisu treści, a zwłaszcza dokumenty: graficzne (piśmiennicze, kartograficzne, ikonograficzne i muzyczne), dźwiękowe, audiowizualne i elektroniczne.
2. Zadania zawarte w ust. 1 dotyczą w szczególności:

1) zabytków kultury polskiej w dziedzinie piśmiennictwa;
2) całokształtu krajowej produkcji wydawniczej;
3) wszystkich publikacji polskich lub dotyczących Polski wydanych za granicą;
4) publikacji obcych z zakresu nauk społecznych i humanistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem nauki o książce, niezbędnych dla rozwoju nauki i kultury polskiej – zwłaszcza wydawnictw informacyjnych.

    § 9.

Biblioteka wieczyście archiwizuje po jednym egzemplarzu polskich materiałów bibliotecznych oraz tych, które powstały za granicą, a dotyczą Polski.

    § 10.

Biblioteka opracowuje i wydaje bibliografię narodową bieżącą na podstawie urzędowej rejestracji bibliograficznej publikacji zwartych i ciągłych oraz innych typów dokumentów, narodową bibliografię retrospektywną, bibliografię poloników zagranicznych oraz prowadzi statystykę wydawnictw krajowych.

    § 11.

Biblioteka prowadzi działalność naukową, instrukcyjno-metodyczną, dokumentacyjną, unifikacyjną i usługową w dziedzinie bibliotekoznawstwa, bibliografii, informacji naukowej, czytelnictwa, edytorstwa i nauk pokrewnych, a także w zakresie konserwacji materiałów bibliotecznych. W szczególności do zadań Biblioteki w tym zakresie należy:

1) prowadzenie indywidualnych i zespołowych prac naukowych;
2) opracowywanie naukowe zbiorów Biblioteki;
3) prowadzenie informacji naukowej zgodnie ze specjalizacją Biblioteki i we współpracy z innymi bibliotekami oraz instytucjami polskimi i zagranicznymi;
4) prowadzenie centralnych katalogów piśmiennictwa krajowego i zagranicznego, zgromadzonego w bibliotekach polskich;
5) prowadzenie prac unifikacyjnych i normalizacyjnych w zakresie specjalizacji Biblioteki;
6) upowszechnianie wyników badań naukowych oraz udzielanie pomocy, konsultacji i opinii w dziedzinach objętych tematyką badawczą Biblioteki;
7) wydawanie publikacji naukowych, metodycznych i dokumentacyjnych;
8) uczestniczenie w ogólnokrajowych pracach naukowych i dokumentacyjnych w zakresie zainteresowań badawczych Biblioteki;
9) prowadzenie kursów w zakresie doskonalenia zawodowego bibliotekarzy oraz kursów kwalifikacyjnych.

    § 12.

Biblioteka bierze udział w doskonaleniu merytorycznym działalności bibliotek krajowych oraz wspomaga biblioteki polskie za granicą.

    § 13.

Biblioteka prowadzi ośrodki znormalizowanych numerów wydawnictw zwartych i wydawnictw ciągłych.

    § 14.

Zbiory Biblioteki podlegające wieczystej archiwizacji należą do Narodowego Zasobu Bibliotecznego.

    § 15.

Biblioteka prowadzi obsługę Krajowej Rady Bibliotecznej, Rady do spraw Narodowego Zasobu Bibliotecznego i innych ciał doradczych.

    § 16.

Biblioteka prowadzi ewidencję bibliotek naukowych oraz bibliotek wchodzących w skład ogólnokrajowej sieci bibliotecznej.

    § 17.

Biblioteka współpracuje z odpowiednimi bibliotekami i pokrewnymi instytucjami naukowymi i kulturalnymi w kraju i za granicą, szczególnie w zakresie:

1) udostępniania zbiorów;
2) wymiany wydawnictw;
3) wymiany informacji;
4) wymiany doświadczeń i osiągnięć;
5) krajowych i międzynarodowych programów bibliotecznych;
6) realizacji wspólnych programów wydawniczych i innych inicjatyw naukowych i kulturalnych.

    § 18.

Biblioteka kwalifikuje przeznaczone do wywozu za granicę materiały biblioteczne, które powstały przed dniem 1 stycznia 1949 r., zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

    § 19.

Biblioteka realizuje inne zadania zlecone przez Ministra, a w szczególności wynikające ze strategii dotyczących wspierania bibliotek i rozwoju czytelnictwa.

    § 20.

1. Biblioteka jest dostępna dla osób korzystających z niej w celu badań naukowych, działalności kulturalnej, pracy twórczej, zawodowej lub kształcenia się.
2. Biblioteka udostępnia swoje zbiory innym bibliotekom i instytucjom w kraju i za granicą.
3. Warunki i zasady korzystania ze zbiorów Biblioteki określa regulamin wydany przez dyrektora.

    § 21.

Do wykonywania swych zadań Biblioteka zatrudnia pracowników działalności podstawowej – bibliotekarzy, bibliotekarzy dyplomowanych, pracowników naukowych – oraz pracowników administracji, obsługi technicznej i innych, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.

III. DYREKTOR, KOLEGIUM, RADA NAUKOWA

    § 22.

Na czele Biblioteki stoi dyrektor, który kieruje jej działalnością, reprezentuje ją na zewnątrz i jest za nią odpowiedzialny.

    § 23.

Dyrektor zarządza Biblioteką przy pomocy pięciu zastępców.

    § 24.

Zastępcy dyrektora kierują powierzonymi im sprawami i działalnością podporządkowanych im bezpośrednio komórek organizacyjnych Biblioteki oraz zastępują dyrektora. Podział ich kompetencji ustala dyrektor.

    § 25.

1. Dyrektora Biblioteki powołuje i odwołuje Minister.

2. Zastępców dyrektora powołuje i odwołuje dyrektor Biblioteki po uzgodnieniu z Ministrem.

    § 26.

1. Dyrektor może powołać spośród pracowników Biblioteki zespoły problemowe do wykonywania określonych zadań, działające w ramach udzielonych im pełnomocnictw.
2. Dyrektor może powołać spośród specjalistów spoza Biblioteki doradców naukowych, technicznych i organizacyjnych.

    § 27.

1. Dyrektor, zastępcy dyrektora, główny księgowy, kierownicy komórek organizacyjnych wymienionych w § 33 ust. 1 oraz osoby powołane przez dyrektora tworzą Kolegium Biblioteki.
2. Zasady działania Kolegium Biblioteki określa regulamin nadany przez dyrektora.

    § 28.

1. Przy Bibliotece działa Rada Naukowa, której członków w liczbie 20 powołuje i odwołuje Minister na wniosek dyrektora, na 6-letnią kadencję.
2. Co najmniej 14 członków Rady powołuje się spośród samodzielnych pracowników nauki zatrudnionych w Bibliotece oraz z innych ośrodków naukowych i bibliotek, które specjalizują się w dziedzinach będących przedmiotem prac badawczych prowadzonych w Bibliotece.
3. Na wniosek dyrektora Minister może odwołać członka Rady przed upływem kadencji w razie:

1) zrzeczenia się członkostwa;
2) nieuczestniczenia w pracach Rady;
3) śmierci.


4. W razie odwołania członka Rady, powołanie nowego dokonuje się w trybie określonym w ust. 1.

    § 29.

Rada Naukowa, zwana dalej „Radą", jest organem opiniodawczym i doradczym dyrektora w zakresie działalności statutowej Biblioteki ze szczególnym uwzględnieniem działalności naukowej oraz spraw związanych z rozwojem kadry naukowo-badawczej.

    § 30.

Do zadań Rady należy, w szczególności:

1) opiniowanie kierunków i programów badawczych, a także planów i sprawozdań z działalności naukowej Biblioteki, inspirowanie prac naukowych oraz ocena ich wyników;
2) opiniowanie spraw dotyczących działalności podstawowej Biblioteki;
3) opiniowanie spraw związanych z rozwojem kadry naukowej Biblioteki;
4) opiniowane rocznego sprawozdania merytorycznego Biblioteki.

    § 31.

Podstawową formą działania Rady są ogólne zebrania, które zwołuje się w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż dwa razy w roku.

    § 32.

Rada Naukowa działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu.

IV. ORGANIZACJA WEWNĘTRZNA BIBLIOTEKI

    § 33.

1. W skład Biblioteki wchodzą samodzielne stanowiska pracy oraz następujące komórki organizacyjne:

1) Archiwum;
2) Biuro Finansowo-Księgowe;
3) Biuro Komunikacji i Promocji;
4) Biuro Planowania i Zamówień Publicznych;
5) Biuro Spraw Pracowniczych;
6) Instytut Bibliograficzny;
7) Instytut Konserwacji Zbiorów Bibliotecznych;
8) Instytut Książki i Czytelnictwa;
9) Kancelaria;
10) Sekretariat;
11) Służba Ochrony;
12) Zakład Administracyjno-Gospodarczy;
13) Zakład Bibliografii Polskiej 1901–1939;
14) Zakład Czasopism;
15) Zakład Dokumentów Życia Społecznego;
16) Zakład Edukacji Bibliotekarskiej;
17) Zakład Gromadzenia i Uzupełniania Zbiorów;
18) Zakład Inwestycji i Remontów;
19) Zakład Katalogowania Dziedzinowego;
20) Zakład Kontroli Zbiorów;
21) Zakład Magazynów Bibliotecznych;
22) Zakład Rękopisów;
23) Zakład Starych Druków;
24) Zakład Technologii Informatycznych;
25) Zakład Udostępniania Zbiorów;
26) Zakład Wypożyczania Krajowego i Zagranicznego;
27) Zakład Zasobu Wymiennego;
28) Zakład Zbiorów Bibliologicznych;
29) Zakład Zbiorów Cyfrowych;
30) Zakład Zbiorów Dźwiękowych i Audiowizualnych;
31) Zakład Zbiorów Ikonograficznych;
32) Zakład Zbiorów Kartograficznych;
33) Zakład Zbiorów Muzycznych.


2. Organizację wewnętrzną Biblioteki określa regulamin organizacyjny nadawany przez dyrektora, po zasięgnięciu opinii Ministra oraz opinii działających w niej organizacji związkowych i stowarzyszeń twórców. Zakres działania poszczególnych komórek organizacyjnych i stanowisk samodzielnych ustala w drodze zarządzenia dyrektor.

3. W celu wykonywania wyodrębnionych zadań dyrektor może tworzyć zespoły zadaniowe, w szczególności pracownie.

V. GOSPODARKA FINANSOWA

    § 34.

1. Biblioteka prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

2. Działalność Biblioteki jest finansowana z dotacji podmiotowych i celowych z budżetu państwa, z przychodów z prowadzonej działalności, w tym ze sprzedaży składników majątku ruchomego, przychodów z najmu i dzierżawy składników majątkowych, środków otrzymanych od osób fizycznych i prawnych oraz z innych źródeł.

    § 34a.

1.Biblioteka może na zasadach przewidzianych w przepisach prowadzić, jako dodatkową, działalność o ile działalność ta nie spowoduje ograniczenia realizacji zadań statutowych Biblioteki w zakresie:

1) działalności wydawniczej;
2) zleconych usług edukacyjnych;
3) usług poligraficznych, reprograficznych i konserwatorskich;
4) ekspertyz i badań materiałów i procesów bibliotecznych;
5) sprzedaży baz danych bibliotecznych;
6) usług organizacji konferencji;
7) usług reklamowych;

2. Środki uzyskane z prowadzonej dodatkowej działalności mogą być wykorzystane wyłącznie na realizację zadań statutowych Biblioteki.

    § 35.

1. Do dokonywania czynności prawnych w imieniu Biblioteki, w tym do składania oświadczeń woli w zakresie jej praw i zobowiązań majątkowych uprawniony jest dyrektor.
2. Dyrektor może udzielić pisemnego pełnomocnictwa do dokonywania czynności, o których mowa w ust. 1, swoim zastępcom lub innym osobom.

    § 36.

Dyrektor Biblioteki zapewnia terminowe sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego, obligatoryjne jego zbadanie przez biegłego rewidenta i przedłożenie go do zatwierdzenia Ministrowi. Wyboru biegłego rewidenta dokonuje Minister.

VI. PRZEPISY KOŃCOWE

    § 37.

Wszelkie zmiany niniejszego Statutu mogą być dokonane w trybie określonym dla jego nadania.