Pięćsetna rocznica urodzin króla Zygmunta Augusta
Latem 1520 roku król Zygmunt I przebywał w Toruniu w związku z trwającą właśnie wojną z Zakonem krzyżackim. Zajęty konfliktem zbrojnym jednocześnie niecierpliwie czekał na wiadomości z Krakowa o spodziewanych w najbliższym czasie narodzinach dziecka. Ponad pięćdziesięcioletni monarcha mimo dwóch małżeństw wciąż nie miał męskiego potomka, który mógłby utrwalić na kolejne pokolenia władzę dynastii jagiellońskiej w Polsce i Wielkim Księstwie Litewskim. Z pierwszą małżonką, zmarłą w 1515 roku Barbarą Zapolyą, Zygmunt I miał córkę Jadwigę, przyszłą żonę elektora brandenburskiego, a potem Annę, zmarłą jako dziecko. Zaślubiona po śmierci pierwszej żony Bona Sforza w 1519 roku urodziła Izabelę, przyszłą królową węgierską. Dopiero w środę 1 sierpnia 1520 roku o godzinie pierwszej w nocy (według dzisiejszej rachuby czasu) przyszedł na świat długo wyczekiwany królewski syn, ostatni Jagiellon, Zygmunt August.
Król niemal od razu po otrzymaniu od gońców radosnej wieści przesłał Bonie krótki list, którego kopia znajduje się w zbiorach rękopisów Biblioteki Narodowej. W liście dał wyraz swojej wdzięczności dla małżonki i trosce o jej zdrowie, wspominając także o nadaniu imienia nowo narodzonemu synowi.
Skan rękopisu w wysokiej jakości można obejrzeć w Cyfrowej Bibliotece Narodowej POLONA.
Tłumaczenie listu na język polski:
„Najjaśniejsza Pani, z listu Waszej Wysokości niezmiernie się uradowaliśmy z dwóch powodów. Dowiedzieliśmy się bowiem, że poród przeszliście w zdrowiu i że zostaliśmy obdarowani najmilszym synem, trwałym dowodem naszej wzajemnej miłości. Dlatego za tak szczęśliwą i radosną wieść składamy wam ogromne podziękowania. Ponadto, co naszą największą jest troską, usilnie Was prosimy, żebyście, na ile się da, o zdrowie dbali, i żebyście zatroszczyli się o nadanie naszemu najsłodszemu syneczkowi imienia Zygmunt, tak jak już ustaliliśmy z Wami osobiście, na pomyślną i szczęśliwą wróżbę”.
Rękopis należy do Tek Górskiego, jednego z najcenniejszych zbiorów źródeł historycznych dotyczących panowania Zygmunta I, które do Biblioteki Narodowej trafiły razem z Biblioteką Ordynacji Zamojskiej (sygnatura BN: rps BOZ 2053). Teki Górskiego zawierają ponad cztery tysiące tekstów, przede wszystkim korespondencję i dokumentację działalności dyplomatycznej. Znaczna część tych materiałów, co należy do rzadkości, zachowała się w postaci minut, czyli konceptów sekretarzy królewskich z poprawkami podkanclerzego Piotra Tomickiego. Inną szczególnie cenną częścią zbioru są liczne listy papieży, monarchów i możnowładców, a także między innymi „księcia humanistów” Erazma z Rotterdamu. Wkrótce ukaże się szczegółowy katalog Tek Górskiego opracowany przez Patryka Sapałę z Zakładu Rękopisów Biblioteki Narodowej.
