J. Cieloch-Niewiadomska, M. Avramova: Kryteria gromadzenia poloników zagranicznych wobec pojęć narodowości i obywatelstwa
Celem artykułu jest skonfrontowanie pojęć narodowości i obywatelstwa z kryteriami gromadzenia poloników zagranicznych w Bibliotece Narodowej. Stałym punktem odniesienia jest stosowny fragment Jednolitych zasad gromadzenia zbiorów wprowadzonych Zarządzeniem Dyrektora Biblioteki Narodowej nr 70/2012 z 31 grudnia 2012 roku, które przygotował zespół pod kierunkiem doktora Tomasza Makowskiego.
Artykuł skupia się na kryterium etnicznym, oraz – niejako wtórnie – na kryterium treściowym. Kryterium etnicznym, w Zarządzeniu omówionym w odniesieniu do autorów dzieł, autorki kierują się także przy analizie treściowej dokumentów, a więc podczas stwierdzania polskości osób, którym poświęcone są publikacje. Jednolite zasady gromadzenia zbiorów mówią o „osobach pochodzenia polskiego”, „Polakach” oraz „mieszkańcach Polski”, a także o „osobach innych narodowości osiadłych i / lub działających w Polsce”. W artykule określenia te są skonfrontowane z pojęciami narodowości i obywatelstwa – autorki sądzą bowiem, że nieznajomość historii tych pojęć oraz problematyki z nimi związanej może prowadzić do błędu anachronizmu w gromadzeniu poloników zagranicznych: stosowania kategorii narodu i obywatelstwa w rozumieniu współczesnym do osób żyjących we wcześniejszych epokach. Jednocześnie mają na uwadze, jak bardzo odpowiedzialnym zadaniem jest stwierdzanie „polskości” i jak wielu bibliografów się nad nim trudziło i nadal trudzi. Podstawowym narzędziem pracy staje się Internet. Artykuł jest więc syntezą poszukiwań historycznych i prawnych, po części także językoznawczych, kulturoznawczych i socjologicznych, na temat pojęć narodowości i obywatelstwa w zestawieniu z najnowszymi zasadami gromadzenia poloników zagranicznych (siłą rzeczy nie wyczerpuje tych, jakże szerokich, tematów). Jednym z celów autorek było pokazanie praktycznego aspektu ich pracy, polegającej na podejmowaniu decyzji o włączeniu do zbiorów Biblioteki Narodowej kolejnych publikacji jako poloników zagranicznych. Dlatego możliwie często przytaczają przykłady, czasem wręcz case studies, które nie tylko pokazują wyzwania owej pracy, ale też mają szansę pomóc obecnym i przyszłym bibliografom odnaleźć się w trudnej, ale bardzo ciekawej materii poloników zagranicznych.
Artykuł z XLVIII numeru Rocznika Biblioteki Narodowej
Czytaj cały artykuł w PDF
Wszystkie artykuły na stronie: http://rocznik.bn.org.pl