PIERWSZE/NAJSTARSZE
W sobotę 24 października Biblioteka Narodowa rozpoczyna cykl PIERWSZE/NAJSTARSZE, w ramach którego co miesiąc prezentowane będą pierwsze teksty i najstarsze zabytki kultury i historii polskiej dokumentujące początki Państwa Polskiego. Tym razem zostanie pokazany Rocznik świętokrzyski dawny - to właśnie na jego karcie widnieje wiadomość o przybyciu do Polski czeskiej księżniczki Dobrawy w roku 965 i o chrzcie Mieszka I w roku następnym.
Rocznik świętokrzyski dawny jest najstarszym zachowanym w oryginale pomnikiem polskiej historiografii. Zawiera informacje o wydarzeniach z zarania polskiej państwowości z lat 948–1119. Przekazuje m.in. informacje o ślubie Mieszka I z Dąbrówką i chrzcie Polski: „Dubrovka venit ad Miskonem” (Dąbrówka przybyła do Mieszka), „Mysko dux baptizatur” (Książę Mieszko został ochrzczony). Obie informacje zostały omyłkowo wpisane o rok później, czyli pod rokiem 966 i 967, co zauważył jeden z czytelników i na marginesie podał datę właściwą Chrztu Polski.
Rocznik świętokrzyski dawny (zwany także Rocznikiem Dawnym) w zasadniczej części powstał najprawdopodobniej w Krakowie, między 1122 a 1236 r. i został wpisany na końcu pergaminowego kodeksu Epistolae canonicae cum glossa Anselmi Laudunensis (karty 38v-39r), będącego dziełem szkoły w Laon (północna Francja). Co najmniej od XIII w. był własnością krakowskiej kapituły, a od XV w. należał do biblioteki benedyktynów w opactwie Świętego Krzyża na Łysej Górze, skąd trafił w drugiej połowie XVIII w. do Biblioteki Załuskich w Warszawie, czyli pierwszej Biblioteki Narodowej. W 1795 r. został wywieziony, wraz z całą Biblioteką Załuskich do Petersburga. Na mocy traktatu ryskiego został zwrócony Polsce w 1923 r. i przekazany do zbiorów Biblioteki Narodowej. W 1939 r. ewakuowany do Kanady, skąd powrócił po dwudziestu latach. Przechowywany jest w skarbcu Biblioteki Narodowej.
„Rocznik świętokrzyski dawny” można będzie oglądać w Pałacu Rzeczypospolitej (Krasińskich) w sobotę, 24 października w godz. 10-19. Wstęp wolny.