Funkcjonowanie bibliotek publicznych w 2020 roku
Epidemia i wprowadzone obostrzenia – jak można było się spodziewać – wpłynęły na funkcjonowanie bibliotek w ubiegłym roku. Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące funkcjonowania bibliotek publicznych w 2020 roku, zbierane na podstawie formularza K-03. Pomimo czasowego zamknięcia bibliotek i ograniczeń udostępniania zbiorów w formie tradycyjnej, biblioteki były otwarte średnio przez 32 godziny w ciągu tygodnia i postawiły na funkcjonowanie w trybie hybrydowym z przewagą świadczenia e-usług.
Coraz więcej bibliotek udostępnia informacje o swoich zbiorach poprzez katalogi on-line (o 2,2% więcej niż rok temu) i zapewnia dostęp do licencjonowanych zbiorów on-line (o 332 biblioteki więcej niż rok temu). Z danych zebranych przez GUS wynika, że możliwość świadczenia usług w formie on-line spowodowała, że prawie 56% bibliotek publicznych nie ograniczyło dostępności swoich usług. Spośród tych placówek 46,9% umożliwiało czytelnikom zdalne korzystanie z e-booków, 26,9% – rejestrację on-line nowych czytelników, a 21,2% – możliwość nieodpłatnego zamówienia skanu lub digitalizacji wskazanych artykułów/publikacji. Ponadto biblioteki oferowały możliwość zdalnego korzystania z audiobooków czy zdalnego dostępu do prasy (numerów bieżących i archiwalnych). Stały kontakt z czytelnikami zapewniały strony internetowe i profile w serwisach społecznościowych. Konta na portalach społecznościowych posiadała ponad połowa bibliotek w kraju (wzrost o prawie 5% w porównaniu z poprzednim rokiem).
W 2020 roku odnotowano prawie 5 mln czytelników, którzy wypożyczyli na zewnątrz 77,5 mln woluminów księgozbioru oraz 2,4 mln zbiorów specjalnych. Wciąż najliczniejszą grupę czytelników stanowiły osoby w wieku 25‒44 lat. Zauważalny jest również wzrost aktywnie wypożyczających w gronie osób 45–60 lat (o niecały procent) i powyżej 60 lat (o niecałe 2%).
Z powodu ograniczeń związanych z organizowaniem wydarzeń w tradycyjnej formule, biblioteki przygotowywały e-wydarzenia – tu zanotowano większą aktywność bibliotek i wzrost tego typu imprez o ponad 15 tysięcy w stosunku do roku poprzedniego.
Zwiększa się również dostępność w ofercie bibliotek tzw. czytaków (urządzeń do odtwarzania książek mówionych) dla osób ze specjalnymi potrzebami, w tym dla niewidomych, słabowidzących i seniorów.
W 2020 roku funkcjonowały 7782 biblioteki publiczne, z czego 66% stanowiły filie.