Teki Górskiego uhonorowane wpisem na Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć Świata”
Teki Górskiego należą do najcenniejszych kolekcji rękopisów Biblioteki Narodowej i najcenniejszych zbiorów korespondencji.
To jeden z podstawowych zasobów źródłowych do historii Polski i krajów sąsiednich w pierwszej połowie XVI wieku. Właśnie zostały uhonorowane wpisem na Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć Świata”.
Teki stanowią unikalny zbiór materiałów dotyczących panowania Zygmunta I, który pozwala uzyskać wgląd w kulisy polityki zagranicznej i krajowej w „złotym wieku”. Znajduje się w nim przede wszystkim korespondencja królewska oraz najwyższych polskich dostojników, w większości podkanclerzego Piotra Tomickiego. W Tekach znajdują się ponadto między innymi niezmiernie cenne oryginalne listy adresowane do króla Zygmunta I, królowej Bony i Tomickiego. Jako przykłady można wskazać brewe papieża Leona X z gratulacjami z okazji ślubu Zygmunta I i Bony z 1517 roku, a także autograf listu Erazma z Rotterdamu do Piotra Tomickiego z zachowaną pieczęcią „księcia humanistów”. Oprócz tego należą do zbioru m.in. materiały odzwierciedlające działalność sejmu walnego i sejmików ziemskich, a także dokumenty dotyczące polityki wewnętrznej i międzynarodowej, w tym układów polsko-krzyżackich, polsko-tureckich czy polsko-mołdawskich. Zachowane w Tekach Górskiego materiały posiadają wartość nie tylko dla kultury polskiej, ale także dziedzictwa historycz nego krajów sąsiednich, takich jak Węgry, Niemcy, Litwa, Rumunia, Słowacja czy Czechy, czy nawet całego zachodniego kręgu kulturowego, jak w przypadku listów Erazma. Świadczy o tym trwałe zainteresowanie zagranicznych badaczy i wydawców materiałami Górskiego w postaci rękopisów i edycji.
Materiały zebrał około połowy XVI wieku kanonik krakowski i płocki Stanisław Górski. Później przejął je Jan Zamoyski, następnie znalazły się w Bibliotece Ordynacji Zamojskiej, a po ostatniej wojnie znalazły się wraz z całą rodową kolekcją Zamoyskich w zasobie Biblioteki Narodowej.
W bibliotece cyfrowej polona.pl prezentowana w najwyższej jakości skanów jest całość Tek Górskiego.
Przewodnikiem po zawartości Tek jest Katalog rękopisów Biblioteki Narodowej. Seria 3, Zbiory Biblioteki Ordynacji Zamojskiej. T. 7, Teki Górskiego.
Prestiżowa Lista obejmuje najcenniejsze zabytki piśmiennictwa związane z ważnymi wydarzeniami z historii Polski. Program „Pamięć Świata” powstał z inicjatywy UNESCO w 1992 roku. Jego celem jest utrwalanie znaczenia wielowiekowego dziedzictwa dokumentacyjnego ludzkości. Program zwraca uwagę na konieczność ochrony dokumentów o szczególnym znaczeniu historycznym, które stanowią świadectwo naszej kultury i cywilizacji. Wyróżnione w tym roku wpisem na Listę Krajową obiekty będą stopniowo ujawniane na stronie internetowej pamiecpolski.archiwa.gov.pl, a pełna lista uhonorowanych skarbów dziedzictwa zostanie zaprezentowana 9 czerwca.
W poprzednich latach wpisem na Listę uhonorowano wyjątkowe obiekty z zasobu polskich archiwów, bibliotek i innych polskich instytucji w kraju i za granicą. Ze zbiorów Biblioteki Narodowej wpisano dotąd: Kronikę Galla Anonima, Kazania świętokrzyskie, Rocznik świętokrzyski dawny, rękopis Przedwiośnia Stefana Żeromskiego, pierwodruk broszury Józefa Pawlikowskiego Czy Polacy wybić się mogą na niepodległość? oraz pochodzący z 11 listopada 1918 roku afisz Rady Regencyjnej obwieszczający przekazanie Józefowi Piłsudskiemu władzy wojskowej w odrodzonej Polsce. Na tworzonej osobno Światowej Liście „Pamięci Świata” znajdują się jeszcze dwa obiekty ze zbiorów BN: rękopisy Fryderyka Chopina i Kodeks supraski.
Zdjęcia Tek Górskiego: Licencja CC Uznanie autorstwa 4.0