Język Haseł Przedmiotowych BN i Język Haseł Przedmiotowych KABA. Ewolucja w kierunku Deskryptorów BN
Maria Nasiłowska z Instytutu Bibliograficznego Biblioteki Narodowej w czasopiśmie „Polish Libraries” podjęła się analizy dwóch języków haseł przedmiotowych i ich ewolucji w kierunku Deskryptorów Biblioteki Narodowej. Artykuł ukazuje język haseł przedmiotowych przeniesiony z katalogów kartkowych do nowoczesnego katalogu w otwartym środowisku sieciowym, gdzie pełne i skuteczne jego wykorzystanie może zagwarantować tylko zmiana typu języka informacyjno-wyszukiwawczego.
Tworzony i stosowany w Bibliotece Narodowej od 2017 roku nowoczesny język postkoordynowany Deskryptory Biblioteki Narodowej (DBN) zastąpił tradycyjny język haseł przedmiotowych o składni prekoordynowanej – Język Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej (JHP BN). Słownictwo DBN wzbogacane jest także w drodze transformacji charakterystyk przedmiotowych sporządzonych w prekoordynowanym Języku Haseł Przedmiotowych KABA (JHP KABA).
Transformacja języka prekoordynowanego na postkoordynowany polega przede wszystkim na likwidacji składni prekoordynowanej, dzięki której hasła przedmiotowe szeregowane były w katalogu o indeksowej prezentacji metadanych. Prezentacja fasetowa umożliwia budowanie dowolnych kombinacji pojęć w systemie postkoordynowanym.
Pierwszym etapem transformacji omawianych języków prekoordynowanych jest rozpoznanie znaczeń wyrażonych za pomocą składni (miejsce jednostki leksykalnej determinuje jej znaczenie) i zapisanych w formacie MARC 21, pierwotnie tworzonych na potrzeby katalogów kartkowych. Wśród znaczeń, zasadniczo odnoszących się do przedmiotu publikacji, należy wyróżnić takie elementy, jak przedmiot prosty i szczegółowy, przedmiot domyślny, ujęcie przedmiotu oraz różne typy relacji między przedmiotami. Prawidłowe rozpoznanie znaczeń umożliwia przejście do drugiego etapu transformacji, jakim jest zapisanie ich w postaci swobodnie stosowanych jednostek leksykalnych DBN.
Artykuł The National Library of Poland and KABA subject heading languages and their evolution towards National Library of Poland descriptors jest dostępny online na stronie internetowej czasopisma.