Najstarsze zabytki języka polskiego
Biblioteka Narodowa prezentuje kolekcję cyfrową poświęconą najstarszym zabytkom języka polskiego. Zawiera ona bezcenne skarby polskiej kultury, m.in. Kazania świętokrzyskie, Psałterz floriański, Rozmyślanie przemyskie, Psałterz puławski, Bogurodzicę. Obok nich pokazano teksty mniej znane, ale wciąż intrygujące. Zdigitalizowane rękopisy opatrzone komentarzem są dostępne w bibliotece cyfrowej polona.pl.
Nakładem Wydawnictwa Biblioteki Narodowej ukazała się też publikacja Pierwsze/Najstarsze, przybliżająca dwanaście skarbów kultury polskiej – zabytków rękopiśmiennych przechowywanych w skarbcu BN, które leżą u podstaw polskiej tożsamości narodowej. Jej kolejne rozdziały odnoszą się bądź do pojedynczego kodeksu jako całości, bądź też tylko do jednego z zawartych w nim tekstów, czasem zaś do zaginionego oryginalnego utworu, którego zachowanym śladem jest zespół przechowujących go kopii (tzw. tradycja rękopiśmienna danego utworu umożliwiająca rekonstrukcję jego oryginalnego brzmienia). Poszczególne eseje zostały również opublikowane na blogu POLONY:
- Rocznik świętokrzyski dawny – opowieść o pracy średniowiecznych skrybów
- Kobiety i książki w średniowiecznej Polsce i Europie
- Jan Długosz – życie i twórczość
- Kazania świętokrzyskie okiem historyka języka
- Kilka uwag na temat miniatur w Catalogus archiepiscoporum Gnesnensium. Vitae episcoporum Cracoviensium
- Rozmyślanie przemyskie na tle apokryfów Nowego Testamentu
- Psałterz floriański – historia mniej znana
- Król Kazimierz III Wielki jako prawodawca
- Jak czytać kronikę mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem?
- Rękopis na przełomie gotyku i renesansu, czyli niezwykły mszał Erazma Ciołka
- Spory wokół melodii Bogurodzicy
- Krótka historia interpretowania Kroniki polskiej Galla Anonima
Najstarsze zabytki języka polskiego, jak i ponad trzy miliony innych obiektów ze zbiorów polskich bibliotek, udostępniono w bibliotece cyfrowej polona.pl. Jest to nie tylko jedna z największych bibliotek cyfrowych w Europie, lecz także największa czytelnia online w Polsce z nieodpłatnym i szerokim dostępem do obiektów cyfrowych wysokiej jakości. Są wśród nich: książki, czasopisma, rękopisy, starodruki, mapy, rysunki, grafiki, fotografie, pocztówki, nuty i druki ulotne, a także e-booki i audiobooki. Zasoby otwartej polona.pl są wzbogacane również o utwory pozostające pod ochroną prawnoautorską pisarzy żyjących lub zmarłych niedawno takich, jak: Stanisław Lem, Zbigniew Herbert, Tadeusz Różewicz, Jarosław Iwaszkiewicz, Adam Zagajewski, Urszula Kozioł, Ryszard Krynicki, Pola Gojawiczyńska.