Antoni Słonimski - Aktualności - Biblioteka Narodowa

EN

Antoni Słonimski

Antoni Słonimski, poeta i felietonista, zmarł 40 lat temu w Warszawie w wyniku obrażeń, jakie odniósł w wypadku samochodowym na skrzyżowaniu w Konstancinie-Jeziornej. Pochowany został na cmentarzu w Laskach pod Warszawą.

Urodził się w Warszawie 15 listopada 1895 roku. W roku 1918 był współzałożycielem kabaretu poetyckiego „Pod Pikadorem” oraz grupy poetyckiej „Skamander”. Do wybuchu II wojny światowej publikował regularnie na łamach „Wiadomości Literackich” i „Cyrulika Warszawskiego”. W roku 1918 ogłosił tom Sonety, zaś w roku 1919 poemat Czarna wiosna, które to utwory przyniosły mu sławę i uznanie. W okresie dwudziestolecia międzywojennego wydał następne tomy poetyckie, takie jak: Harmonia (Wieniec sonetów), Parada, Godzina poezji, ale również tomy błyskotliwych, skrzących się humorem felietonów: Wycieczki osobiste, O dzieciach, wariatach i grafomanach, Mętne łby, Moje walki nad Bzdurą, Heretyk na ambonie, a nawet powieść fantastyczną Torpeda czasu. Wielką popularnością cieszyły się wtedy jego sztuki komediowe Murzyn warszawskiLekarz bezdomny, a przede wszystkim liczne utwory dla kabaretów Qui pro Quo, Stańczyk, Perskie Oko, Cyrulik Warszawski, Tip Top, pisane osobno lub we współpracy z Julianem Tuwimem, Janem Lechoniem czy Janem Brzechwą.

Po wybuchu II wojny światowej przez Rumunię i Włochy dotarł do Francji, zaś po upadku Francji przedostał się do Londynu, gdzie pracował dla polskiej sekcji radia BBC. W roku 1940 wydał głośny zbiór wierszy Alarm. Utwory literackie oraz publicystyczne zamieszczał w czasopismach emigracyjnych, ukazujących się w Wielkiej Brytanii i USA. Po wojnie pracował na rzecz UNESCO, był też dyrektorem Instytutu Kultury Polskiej w Londynie. W roku 1951 wrócił do Warszawy, działał w ZLP i w PEN Clubie, publikował „Nowej Kulturze”, „Szpilkach” i „Przeglądzie Kulturalnym”. W roku 1964 wraz z Janem Józefem Lipskim był inicjatorem tzw. Listu 34 pisarzy i naukowców do władz PRL w obronie wolności słowa. Przez kilka lat był objęty zakazem druku. W latach siedemdziesiątych XX wieku drukował na łamach „Tygodnika Powszechnego” oraz „Polityki”. W roku 1975 podpisał się pod Memoriałem 59 i Listem 14 w proteście przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji PRL. Był w tym czasie niekwestionowanym autorytetem w środowisku literackim, artystycznym i intelektualnym.

W okresie powojennym ogłosił znakomite tomy felietonów i recenzji literackich oraz teatralnych: Artykuły pierwszej potrzeby, Gwałt na Melpomenie, Załatwione odmownie, Jedna strona medalu, a także Alfabet wspomnień. Do najważniejszych tomów poetyckich z ostatniego okresu twórczości zalicza się Wiersze 1958–1963, a także wybory Młodość górna, wiek klęski, wiek męski138 wierszy oraz utwory sceniczne: Jak było naprawdę, Spowiedź emigranta, Jawa i mrzonka.

W zbiorach Biblioteki Narodowej znajdują się rękopisy i maszynopisy licznych wierszy Antoniego Słonimskiego, ale także utworów teatralnych, felietonów, artykułów publicystycznych, notatki i zapiski warsztatowe, kalendarze z odręcznymi notatkami, wreszcie listy do m.in. Jerzego Stempowskiego, Jana Lechonia, Bolesława Micińskiego, Natalii Modzelewskiej, Stanisława Lorentza i Aliny Kowalczykowej, Ireny Szymańskiej i Ryszarda Matuszewskiego.

UDOSTĘPNIJ:

Aktualności

Pałac Rzeczypospolitej – wystawa stała

czytaj więcej o Pałac Rzeczypospolitej – wystawa stała

Archiwum Krzysztofa Komedy. Zapowiedź nowego katalogu rękopisów Biblioteki Narodowej

czytaj więcej o Archiwum Krzysztofa Komedy. Zapowiedź nowego katalogu rękopisów Biblioteki Narodowej