„Czytam więc jestem” – o czytelnictwie na Kongresie Obywateli Kultury
Kolejny rok z rzędu badania Biblioteki Narodowej odnotowują spadek czytelnictwa – przypomniał podczas odbywającej się w ramach Kongresu Obywateli Kultury debaty „Czytam więc jestem. Kultura otwartego społeczeństwa informacyjnego" dyrektor BN dr Tomasz Makowski. – Wobec spadającej liczby wypożyczanych książek, liczby odwiedzin bibliotek przez czytelników, a także malejących nakładów samorządów na biblioteki, już tylko pasji i oddaniu słabo opłacanych bibliotekarzy zawdzięczamy to, że w 2010 r. w biblioteki zorganizowały 350 tys. wydarzeń kulturalnych – mówił w wystąpieniu rozpoczynającym spotkanie dyrektor Makowski.
W poświęconej czytelnictwu dyskusji, będącej z jednej strony opartą na najnowszych badaniach diagnozą stanu krytycznego, w jakim się znaleźliśmy, z drugiej – próbą nakreślenia dróg wyjścia z kryzysu, obok dyrektora BN wzięli udział: Edwin Bendyk (socjolog i publicysta „Polityki"), Mirosław Filiciak (medioznawca ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej), Zina Jarmoszuk (dyrektor Departamentu Mecenatu Państwa MKiDN) i Anna Blumsztajn (polonistka z Wielokulturowego LO im. Jacka Kuronia). Dyskusję prowadziła Beata Stasińska.
Podczas debaty dyrektor Makowski przekonywał, że warto inwestować przede wszystkim w biblioteki, ponieważ kraje, które prowadzą taką politykę, odnotowują najwyższy poziom czytelnictwa. Redaktor Bendyk argumentował, posługując się wynikami badań dotyczących m.in. Estonii i Rumunii, że tylko kompetencja czytelnicza pozwala na prawidłowy rozwój społeczeństwa informacyjnego. Jednym z wyznaczników takiej kompetencji jest czas poświęcany na czytanie dla przyjemności – podkreślał. Mirosław Filiciak zwracał uwagę, że niski poziom czytelnictwa nawet wśród osób z wyższym wykształceniem stawia pod znakiem zapytania polski boom edukacyjny, wskazując na pogorszenie się standardów kształcenia w ostatnich dwóch dekadach.
Anna Blumsztajn podzieliła się doświadczeniami ze współczesnej szkoły: młodzi ludzie obecnie są inni niż kiedyś, rzadziej sięgają po książki. By zachęcić ich do czytania, warto pokazywać im, że literatura pomaga rozumieć świat i samego siebie, własne przeżycia i emocje.
Dyrektor Zina Jarmoszuk zarysowała obecną działalność MKiDN na rzecz czytelnictwa, a także przedstawiła plany na najbliższą przyszłość, obejmujące m.in. zachęcanie uczniów do korzystania z bibliotek publicznych, a także projekt przekazania gimnazjalistom tabletów do czytania e-booków z dostępem do najatrakcyjniejszych tytułów. Zadeklarowała, że czynione już są niezbędne ustalenia w tej sprawie z innymi resortami.
Zamykając dyskusję, prowadząca Beata Stasińska wyraziła nadzieję, że paneliści w codziennej działalności będą jeszcze mocniej mobilizowali swoje instytucje, organizacje i środowiska do skutecznego działania na rzecz rozwoju czytelnictwa.