Stanisław Barańczak nie żyje
W drugi dzień świąt Bożego Narodzenia w Newtonville pod Bostonem po długiej i ciężkiej chorobie zmarł Stanisław Barańczak, poeta, eseista, literaturoznawca, profesor uniwersytetu Harvarda, jeden z czołowych przedstawicieli pokolenia ’68, zwanego także generacją Nowej Fali. Miał 68 lat.
Zostawił po sobie dziesięć zbiorów wierszy, poczynając od Korekty twarzy (1968), kończąc na Chirurgicznej precyzji (1998), za którą uhonorowano go Nagrodą Nike, a także kilka edycji poezji wybranych i zebranych. Jego manifest Parę przypuszczeń na temat poezji z 1970 roku, ogłoszony w zbiorze Jednym tchem, zaczynający się zdaniem „Powinna być nieufnością”, uchodzi za jeden z głównych artykułów programowych Nowej Fali, do której należeli m.in. Ryszard Krynicki, Adam Zagajewski, Julian Kornhauser i Krzysztof Karasek.
Jest autorem studiów naukowych na temat twórczości Mirona Białoszewskiego i Zbigniewa Herberta, a także książek krytycznoliterackich i eseistycznych, takich jak: Nieufni i zadufani (1971), Ironia i harmonia (1973), Etyka i poetyka (1979), Czytelnik ubezwłasnowolniony (1983), Tablica z Macondo (1990).
Zasłynął jako tłumacz dramatów i sonetów Williama Szekspira, angielskich poetów metafizycznych XVII wieku, w tym Johna Donne’a i Roberta Herricka, a także jako twórca Biblioteki Poetów Języka Angielskiego, w ramach której ogłosił we własnych przekładach i ze swoimi komentarzami wybory liryki takich autorów, jak: John Keats, Gerard Manley Hopkins, Emily Dickinson, W.H. Auden, Seamus Heaney. Tłumaczył także z języka rosyjskiego: Osipa Mandelsztama, Aleksandra Galicza i Josifa Brodskiego, a także z języka niemieckiego Paula Celana. Do jego najpopularniejszych dzieł translatorskich należy Fioletowa krowa. Antologia angielskiej i amerykańskiej poezji niepoważnej z 1993 roku – od Williama Shakespeare’a do Johna Lennona.
Urodził się 13 listopada 1946 w Poznaniu, gdzie zdał maturę i skończył studia polonistyczne. W roku 1975 był sygnatariuszem „Listu 59”, rok potem współtwórcą Komitetu Obrony Robotników, za co w roku 1977 został dyscyplinarnie zwolniony z pracy na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. W roku 1981 wyjechał do USA, gdzie – po prof. Wiktorze Weintraubie – objął katedrę języka i literatury polskiej na wydziale slawistyki Harvard University w Cambridge. Od 1983 członek zespołu redakcyjnego kwartalnika „Zeszyty Literackie”. Doktor honoris causa uniwersytetów Jagiellońskiego i Śląskiego oraz Curry College w Milton, w stanie Massachusetts.
W czasach PRL-u część jego tomów poetyckich i eseistycznych ukazała się na emigracji, a w kraju – poza cenzurą, nakładem wydawnictw podziemnych, bez państwowego debitu.