Ludobójstwo kulturowe: Walka Ukrainy o zachowanie historii i tożsamości
15 czerwca Fundacja Kościuszkowska i Biblioteka Narodowa zorganizowały uroczyste otwarcie wystawy ukraińskiej sztuki współczesnej oraz galę charytatywną pod hasłem „Ludobójstwo kulturowe: Walka Ukrainy o zachowanie historii i tożsamości”, pod honorowym patronatem Ambasady Ukrainy w Polsce oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP. Celem było wyrażenie nieustannego zaangażowania we wspieranie ukraińskich instytucji kulturalnych i promowanie sztuki ukraińskiej.
Na wystawie prezentowane są 34 prace autorstwa Serhija Sawczenki, Wasyla Sawczenki, Włodka Kaufmana, Romana Romanyszyna, Weroniki Czeredniczenko, Eduarda Belskiego i Olesi Dżurajewoji, przygotowane i dostarczone przez Galerię Sawczenko, oraz sześć wierszy autorstwa Dmytra Łazutkina, Liuby Jakimczuk, Grygorija Semenczuka, Kateryny Kalytko, Borysa Humenyuka i Julii Musakowskiej. Łazutkin służy obecnie w Siłach Zbrojnych Ukrainy, a Humenyuk zaginął w 2022 roku podczas bitwy pod Bachmutem.
Gości powitali dr Tomasz Makowski, dyrektor Biblioteki Narodowej, oraz Marek Skulimowski, prezes Fundacji Kościuszkowskiej, którzy podkreślili znaczenie stałego wsparcia dla Ukrainy w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego, bibliotek i archiwów. Trzeci Sekretarz Ambasady Ukrainy w Polsce, Wasyl Melnyczuk, przekazał słowa wsparcia i uznania od Jego Ekscelencji Wasyla Zvarycha, Ambasadora Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej.
Wydarzenie otworzył wstrząsający fragment filmu „Erase the Nationˮ Tomasza Grzywaczewskiego, dokumentujący rosyjskie zbrodnie przeciwko dziedzictwu kulturowemu Ukrainy. Tomasz Grzywaczewski również uczestniczył w gali.
Kurator wystawy, Serhiy Savchenko, opowiadał o tym, jak wojna wpłynęła na współczesną scenę artystyczną w Ukrainie z punktu widzenia artysty.
Po przemówieniach odbyła się rozmowa z Lyubą Yakymchuk – pisarką, scenarzystką i menedżerką kultury z Pierwomajska w obwodzie ługańskim w Ukrainie, Grigorijem Semenczukiem, poetą, muzykiem i menedżerem kultury z Chmielnickiego w Ukrainie, Kateryną Alekseenko – zastępcą dyrektora Lwowskiej Biblioteki Publicznej z Zaporoża w Ukrainie oraz Iryną Biryukovą, dyrektorką Odeskiej Narodowej Biblioteki Naukowej, moderowana przez Mariyę Hud. Rozmowa dotyczyła sztuki w czasach wojny, artystów na froncie i tych, którzy zginęli na wojnie. A także o tym, że życie pod okupacją jest gorsze niż umieranie i o tym, jak ludzie zwracają się do książek, szukając odrobiny spokoju w tych strasznych czasach straty i rozpaczy.
Po oficjalnej części wydarzenia rozmowy toczyły się kuluarach, a towarzyszyła im muzyka na żywo w wykonaniu utalentowanych polskich artystów – Joanny Kondrat, Marcina Olaka i Marcina Lamcha.
Wystawa będzie dostępna dla publiczności do 5 lipca 2024 roku w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Składa się z dwóch części: jednej w holu biblioteki i drugiej w czytelniach.
