Autograf Mazurka d-moll Thomasa Tellefsena, dedykowany hrabinie Pusłowskiej, w zbiorach Biblioteki Narodowej
Dzięki szczodrości Krystyny Piórkowskiej z Nowego Jorku Biblioteka Narodowa po raz kolejny wzbogaciła się o unikatowy polonik – autograf Mazurka d-moll (op. 14 nr 1) Thomasa Tellefsena, dedykowany hrabinie Genowefie Pusłowskiej. Rękopis został zakupiony przez Krystynę Piórkowską na aukcji antykwarycznej i hojnie podarowany Narodowej Książnicy.
Thomas Tellefsen (1823–1874) był jednym z najwybitniejszych pianistów swojej epoki. Pochodził z Norwegii. W 1842 roku przeniósł się do Paryża, by tam doskonalić swoje artystyczne umiejętności. Jako uczeń został polecony Fryderykowi Chopinowi. Pod okiem polskiego kompozytora Tellefsen znacząco rozwinął swój warsztat wykonawczy. Wkrótce stał się także jednym z najbliższych przyjaciół Chopina. Ten powierzał mu m.in. kopiowanie swoich utworów. Po śmierci Chopina w 1849 roku Tellefsen zaopiekował się jego uczniami. W kolejnych latach przygotował do wydania 12-tomowy zbiór dzieł polskiego twórcy z rękopisów przekazanych mu przez Ludwikę Jędrzejewiczową (siostrę kompozytora). Miał również dokończyć Chopinowską szkołę gry na fortepian, lecz ostatecznie mu się to nie udało.
Twórczość Tellefsena, obejmująca 44 znane opusy, pozostaje pod silnym wpływem muzyki Chopina. Przejawia się to chociażby w uprawianych gatunkach. Należą do nich mazurki, miniatury taneczne organicznie związane z polskością, polskimi tańcami i polską muzyką ludową. Tellefsen skomponował 16 takich dzieł, które w wyraźny sposób odwołują się do Chopinowskiego idiomu stylistycznego – choć kompozytor umiejętnie włącza do nich także elementy norweskiego folkloru. Podarowany Bibliotece Narodowej rękopis pokazuje najwcześniejszy znany wariant Mazurka d-moll, oznaczonego później przez kompozytora jako op. 14 nr 1. Na karcie tytułowej widnieje data 3 stycznia 1852 roku i podpis: T.T. Mniej więcej dwa lata później (1853/1854) utwór – już nieco bardziej rozbudowany pod względem formalnym – został wydany w zbiorze Six Mazurkas pour Piano przez oficynę S. Richaulta w Paryżu.
Adresatka dedykacji, hrabina Genowefa Paulina Emila Pusłowska (1820–1867), była córką księcia Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego. W latach 1851–1852 pobierała lekcje gry na fortepianie u Tellefsena. Sporządzony dla hrabiny rękopis muzyczny–podarunek, był zapewne wykorzystywany właśnie podczas lekcji – świadczyć o tym może dopisane ołówkiem palcowanie, prawdopodobnie pochodzące od kompozytora. Należy tu odnotować, że norweski pianista utrzymywał serdeczne stosunki z polską arystokracją, szczególnie z księżną Marceliną Czartoryską, dzięki której w 1851 roku zadebiutował jako pianista w Hotelu Lambert.
Po opracowaniu autograf Mazurka d-moll stanie się częścią Kolekcji Krystyny Piórkowskiej, w której skład wchodzą m.in. listy Adama Mickiewicza do Alfreda de Vigny’ego, materiały Ludwika Silbersteina czy listy króla Augusta II Mocnego.