Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego włączona do ogólnokrajowej sieci bibliotecznej
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński włączył Bibliotekę Uniwersytetu Zielonogórskiego do ogólnokrajowej sieci bibliotecznej, po uprzednim pozytywnym zaopiniowaniu wniosku Biblioteki przez Departament Mecenatu Państwa MKiDN i Bibliotekę Narodową.
Biblioteki wchodzące w skład sieci bibliotecznej zobowiązane są do współdziałania w zakresie gromadzenia, opracowywania, przechowywania i udostępniania zbiorów, sporządzania i rozpowszechniania informacji bibliograficznych i dokumentacyjnych, działalności naukowo-badawczej oraz dokształcania i doskonalenia zawodowego pracowników bibliotek, a także wymiany oraz przekazywania materiałów bibliotecznych i informacji – wszystko to dokładnie omówiono w specjalnym serwisie poświęconym sieci, gdzie mowa jest także o warunkach przyłączenia się do tej struktury.
Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego powstała wraz z utworzeniem Uniwersytetu Zielonogórskiego w czerwcu 2001 r. z połączenia bibliotek dwóch zielonogórskich szkół wyższych - Politechniki Zielonogórskiej oraz Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Dzieje biblioteki związane są nierozerwalnie z historią uczelni, są też kontynuacją jej dorobku i tradycji.
Początki biblioteki sięgają lat 60. i 70., czasów tworzenia pierwszych w województwie szkół wyższych, w 1965 r. Wyższej Szkoły Inżynierskiej, przekształconej w 1996 r. w Politechnikę Zielonogórską, a w 1971 r. Wyższej Szkoły Nauczycielskiej przekształconej dwa lata później w Wyższą Szkołę Pedagogiczną.
Przełomowe znaczenie dla rozwoju środowiska akademickiego miało utworzenie Uniwersytetu Zielonogórskiego, nowej karty w historii uczelni, ale też biblioteki. W chwili połączenia zbiory biblioteczne liczyły razem 797.510 wol./jedn., tak więc Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego stała się największą biblioteką naukową województwa lubuskiego z najbardziej znaczącym zasobem naukowym (w 2019 r. włączyła ona do swoich zasobów księgozbiór Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie po konsolidacji szkoły z uniwersytetem).
Gromadzi księgozbiór z zakresu sztuki, nauk humanistycznych, społecznych, prawnych, technicznych, ekonomicznych, ścisłych, biologicznych oraz medycznych. Kompletuje literaturę ze specjalności objętych działalnością uczelni. W jej zasobach jest prawie 900-tysieczny zbiór obejmujący różnego rodzaju dokumenty: książki, czasopisma, zbiory specjalne, w tym cenne wydawnictwa narodowego i europejskiego dziedzictwa kulturowego (rękopisy i starodruki, dokumenty kartograficzne oraz graficzne), a także zbiory muzyczne, audiowizualne, dokumenty życia społecznego, mikroformy, normy i patenty. Oprócz zbiorów tradycyjnych biblioteka oferuje także dostęp do krajowych i światowych zasobów nauki - 5.5 mln dokumentów elektronicznych (m.in. ok. 450 tysięcy cyfrowych książek, zawartości 12.5 tysiąca tytułów czasopism, 195 tys. cyfrowych norm i opisów patentowych oraz kilku milionów dokumentów cyfrowych innych typów). Biblioteka umożliwia zdalny dostęp do zbiorów cyfrowych także spoza uczelni (zawartości 76 baz Wirtualnej Biblioteki Nauki oraz platform oraz kolekcji cyfrowych z zasobów BU).
Biblioteka tworzy i zarządza trzema platformami cyfrowymi:
- Zielonogórską Biblioteką Cyfrową, która umożliwia zdalny dostęp do źródeł wiedzy, zasobów edukacyjnych, zabytków kultury piśmienniczej, kolekcji dzieł sztuki oraz materiałów regionalnych;
- Repozytorium Uniwersytetu Zielonogórskiego, które udostępnia cyfrowe wersje prac stanowiących dorobek naukowo-badawczy i dydaktyczny pracowników oraz doktorantów UZ;
- Cyfrowym Muzeum Uniwersytetu Zielonogórskiego, który dokumentuje dzieje i historię UZ;
tworzy też:
- zastrzeżoną kolekcję dla potrzeb osób z niepełnosprawnością - Zielonogórską Bibliotekę Cyfrową dla Niewidomych;
- bazę bibliograficzną dokumentującą dorobek piśmienniczy pracowników uniwersytetu;
- bazy danych zbiorów bibliotecznych;
współtworzy
- ogólnopolską bazę zawartości czasopism technicznych Wirtualnej Biblioteki Nauki - BazTech.
Biblioteka zgromadziła około 25 tys. jedn. zbiorów specjalnych o dużej wartości kulturowej i artystycznej. Są to kolekcje tworzone od lat siedemdziesiątych i rozwijane dla potrzeb naukowych i dydaktycznych środowiska akademickiego i regionalnego. Są one zaliczane do kulturowego zasobu narodowego. Obejmują zespoły: rękopisów, starodruków, książek oraz czasopism XIX wiecznych, kartografii, grafiki dawnej i współczesnej, plakatów, ekslibrisów, pocztówek, fotografii artystycznej, wydawnictw drugiego obiegu, tzw. „bibuły”, a także cennych pojedynczych publikacji. Przy bibliotece działa Pracownia Konserwacji Zbiorów Dawnych, która zajmuje się pracami restauracyjnymi cennych zbiorów bibliotecznych należących do zasobów narodowych i kolekcji artystycznych.
W bibliotece działa Artoteka, która ma w swoim dorobku organizację 150 wystaw i spotkań z artystami. Są to otwarte dla wszystkich prezentacje, debaty, dyskusje i spory na temat aktualnej problematyki sztuki współczesnej z jej problemami merytorycznymi, wynikającymi z zastosowania nowych technologii. W jej ramach działają dwie profesjonalne galerie: Galeria Grafiki Biblioteki Sztuki oraz Galeria Biblioteki Uniwersyteckiej, uznane w środowisku artystycznym kraju. W kolekcji znajdują się dzieła graficzne i malarskie najwybitniejszych współczesnych twórców polskich i obcych przekazanych bibliotece w darze przez artystów, są częścią kolekcji dzieł artystycznych liczącej prawie 13 tys. dzieł.
Biblioteka oferuje 600 miejsc do pracy indywidualnej i grupowej, zróżnicowaną, przyjazną przestrzeń do nauki, szkoleń, seminariów, pracy dydaktycznej, także spotkań naukowych, kulturalnych i działań artystycznych. Czytelnicy mogą korzystać z bogatej oferty usług bibliotecznych i informacyjnych opartych na nowoczesnych technologiach. Mają do dyspozycji, kabiny do pracy indywidualnej, pokoje do pracy zespołowej, sale szkoleniowe, audiowizualne, dydaktyczne, konferencyjne, galerię oraz różnorodne miejsca do pracy i odpoczynku. Budynek wyposażony jest w nowoczesne systemy bezpieczeństwa, a także systemy kontroli i ochrony zbiorów, urządzenia do samoobsługowych wypożyczeń i zwrotów książek, specjalistyczne oprogramowanie oraz komputery i skanery.
Biblioteka Uniwersytecka to zintegrowany systemem, otwarty na zmiany i potrzeby środowiska - hybrydowa biblioteka, która umiejętnie łączy w jeden wspólny kontekst ideę biblioteki tradycyjnej z nowoczesną przestrzenią cyfrową. Biblioteka hybrydowa to efekt zmian oparty na wykorzystaniu procesów cyfryzacji oraz nowoczesnych technologii informacyjnych do budowania zasobów, dostępów i usług sieciowych – w efekcie to nowy model biblioteki. To też nowa przestrzeń, interaktywne środowisko naukowe z efektywną integracją usług bibliotecznych, oparte na najnowszych technologiach i sieci Web, oferuje wolny dostęp do wiedzy i wszystkich rodzajów informacji.
Biblioteka to nowoczesne centrum zasobów edukacyjnych. Obsługuje rocznie około miliona czytelników w formie tradycyjnej oraz w zdalnym dostępie sieciowym.