Najnowszy numer „Notesu Konserwatorskiego”
Ukazał się 23. numer „Notesu Konserwatorskiego”, wydawanego od 1998 roku czasopisma naukowego prezentującego zagadnienia z zakresu ochrony i konserwacji zbiorów, aktualne badania i praktyki konserwatorskie. Rocznik znajduje się na liście czasopism naukowych Ministerstwa Edukacji i Nauki z liczbą 40 punktów oraz w bazie Scopus.
W otwierającym numer tekście Andrzeja Dąbrowskiego i Bożeny Piaseckiej z Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach zapoznajemy się z procesem włączenia do Narodowego Zasobu Bibliotecznego Kolekcji Sancygniowskiej (pozostałości biblioteki dworskiej rodziny Deskurów) znajdującego się w WBP im. Witolda Gombrowicza w Kielcach.
Wyjątkowy temat podjął Maciej Wieczorek (Instytut Konserwacji Zbiorów Bibliotecznych Biblioteki Narodowej), który jako konserwator-praktyk w swoim artykule zajmuje się zagadnieniami technologicznymi rękopisu Tomasza Tretera ze zbiorów Biblioteki Narodowej. Badania konstrukcji bloku czy rodzaju papieru pozwalają uzyskać cenne informacje na temat warsztatu artysty, pierwotnej formy i funkcji rękopisu.
W dziale „Fizyka, chemia i mikrobiologia w ochronie i konserwacji zbiorów” przedstawiamy dwa niezmiernie ciekawe artykuły na temat konserwatorskich prac badawczych. Pierwszy – opublikowany w językach polskim i angielskim – dotyczy fizykochemicznych badań tybetańskich manuskryptów królewskich Drangsong z Mustangu, które przeprowadziła interdyscyplinarna grupa naukowców pod kierownictwem Agnieszki Helman-Ważny z Katedry Książki i Historii Mediów na Wydziale Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego z udziałem Agaty Szubartowskiej (UW), Alicji Święcickiej (UW), Grażyny Zofii Żukowskiej (PW) i dr hab. Barbara Wagner (UW). Autorki zastosowały różnorodne specjalistyczne metody instrumentalne, jak RTI, XRF, które umożliwiły im poznanie sposobu wykonywania i stanu zachowania papieru.
W drugim artykule Anna Czajka, kierownik Centralnego Laboratorium Konserwacji Archiwaliów Archiwów Państwowych i dr hab. Barbara Wagner z Wydziału Chemii UW przedstawiają koncepcję wykorzystania pasków Neevela – znanej od lat metody szacowania stanu zachowania atramentów – do ustalenia składu pierwiastkowego atramentów użytych w zabytkowych rękopisach bez konieczności mechanicznego pobierania próbek.
W dziale poświęconym ochronie fotografii Krzysztof Dudek, Główny Konserwator w Muzeum Fotografii w Krakowie przedstawia proces konserwacji szklanych negatywów powstałych na przełomie XIX i XX wieku w zakładzie fotograficznym Edwarda Janusza w Rzeszowie, uwieczniających wizerunki mieszkańców i historyczne widoki miasta.
W kolejnym tekście Anna Seweryn z Wydziału Konserwacji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie opisuje przebieg konserwacji największego w Polsce zbioru autochromów, pierwszych masowo produkowanych fotografii barwnych na płytach szklanych, których autorem jest Jan Zdzisław Włodek, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyplomata, społecznik i fotograf.
Warsztat konserwatora przybliżają Ewa Langowska (Pracownia Konserwacji Archiwaliów Akt Nowych w Warszawie), Magdalena Szymańska (Archiwum Akt Nowych Warszawa) i Magdalena Wiercińska (Kierownik Oddziału Konserwacji Archiwaliów w Archiwum Akt Nowych) w artykule opisującym proces konserwacji plakatów i afiszy propagandowych z czasów wojny polsko-bolszewickiej, znajdujących się w kolekcji Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Autorki analizują również problemy związane z zabezpieczeniem zbiorów papierowych za pomocą kleju na bazie acetylocelulozy.
„Notes” zamyka jak zawsze kalendarium wydarzeń konserwatorskich, które odbyły się w 2021 roku w Polsce i Europie.
Czasopismo jest dostępne w wersji elektronicznej na stronie notes.bn.org.pl – gdzie można przeczytać także poprzednie numery – oraz w wersji papierowej w Księgarni Biblioteki Narodowej.