Biblioteka Narodowa zakupiła unikatowy inkunabuł z Biblioteki Załuskich - Aktualności - Biblioteka Narodowa

EN

Biblioteka Narodowa zakupiła unikatowy inkunabuł z Biblioteki Załuskich

Sermones quadragesimales de poenitentia [Kazania wielkopostne o pokucie] Roberta Caracciolusa, Köln, Ulrich Zell, 17 I 1473, to trzeci inkunabuł z Biblioteki Załuskich w zbiorach Biblioteki Narodowej. Zgromadzona przez braci Załuskich kolekcja kilku tysięcy inkunabułów należała do największych w osiemnastowiecznej Europie. Wywieziona po trzecim rozbiorze do Petersburga weszła do zbiorów Rosyjskiej Biblioteki Narodowej, gdzie znajduje się do dnia dzisiejszego. Część inkunabułów Załuskich została przekazana do Polski po Traktacie Ryskim. Podzieliły one los innych cymeliów Biblioteki Narodowej, spalonych na Okólniku po Powstaniu Warszawskim. Obecnie, poza Biblioteką Narodową w Petersburgu, inkunabuły Załuskich są wielkimi bibliotecznymi rzadkościami.

Pierwsza karta tekstu Sermones została opatrzona pieczęcią oraz zapiskami bibliograficznymi Józefa Andrzeja Załuskiego. Wynika z nich, iż był to drugi egzemplarz w jego bibliotece. Ponieważ na woluminie brak śladów pobytu w Petersburgu, można przypuszczać, iż został oddzielony od reszty zbiorów podczas ich przenoszenia do Petersburga. Mógł również opuścić bibliotekę wcześniej, jako jeden z licznych darów książkowych rozdawanych przez Józefa Andrzeja.

W 1818 roku Sermones należały do wspaniałej warszawskiej biblioteki hrabiego Aleksandra Chodkiewicza, literata, naukowca i mecenasa kultury. Po śmierci hrabiego księgozbiór uległ rozproszeniu. Dalsze losy Sermones pozostają nieznane aż do 2016 roku, kiedy to egzemplarz został zakupiony na aukcji niemieckiego antykwariatu, by symbolicznie powrócić do Narodowej Książnicy.

Kazania wielkopostne o pokucie są jednym z bestsellerów okresu początków książki drukowanej. Ich autor, Roberto Caracciolo (1425–1475), należał do najsłynniejszych ówczesnych kaznodziejów. Znanych jest 76 wydań jego kazań, drukowanych we Włoszech, Francji, Szwajcarii, Niemczech i Belgii. Sermones quadragesimales de poenitentia wydrukowano w XV wieku osiemnaście razy.

W Polsce, przed II wojną światową, jedynie Biblioteka Narodowa posiadała egzemplarz Sermones z kolońskiej edycji Ulricha Zella. Po jego spaleniu w 1944 roku w zbiorach krajowych nie było żadnego innego egzemplarza. Ten zakupiony obecnie inkunabuł jest więc unikatem w bibliotekach polskich.

Egzemplarz jest bardzo dobrze zachowany. Jego wartość podnoszą rękopiśmienne inicjały i rubryki, oraz piętnastowieczne ślady lektury: podkreślenia, glossy i „rączki”, którymi zaznaczano szczególnie ciekawe fragmenty tekstu.

 

UDOSTĘPNIJ:

Aktualności

Hiszpańskojęzyczny żywot Stanisława Kostki z 1678 roku w darze dla Biblioteki Narodowej

czytaj więcej o Hiszpańskojęzyczny żywot Stanisława Kostki z 1678 roku w darze dla Biblioteki Narodowej