Dzieła osierocone
25 października 2012 r. została przyjęta dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/28/UE w sprawie niektórych dozwolonych sposobów korzystania z utworów osieroconych. Chodzi o dzieła, do których prawa autorskie lub pokrewne posiadają osoby nieznane lub zaginione. Państwa członkowskie są zobowiązane do wdrożenia nowych przepisów do ustawodawstwa krajowego w terminie do dnia 29 października 2014 r.
Zgodnie z nową dyrektywą wśród dzieł osieroconych mają znaleźć się utwory literackie, kinematograficzne, audiowizualne oraz fonogramy. Dzieła te będą jednak musiały znajdować się w zbiorach publicznie dostępnych bibliotek, placówek oświatowych, muzeów, archiwach lub instytucji odpowiedzialnych za dziedzictwo filmowe lub dźwiękowe, a także nadawców publicznych. Oznacza to, że wśród nich znajdą się m. in. czasopisma, książki, magazyny oraz filmy. Status utworu osieroconego ma być nadawany dziełom, które zostały po raz pierwszy opublikowane lub nadane w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej, a także dziełom niepublikowanym, które znajdują się w zasobach wspomnianych instytucji.
Zanim jednak utwór zostanie uznany za osierocony w państwie, w którym został on po raz pierwszy opublikowany lub nadany, albo w którym siedzibę ma instytucja udostępniająca go w swoich zasobach, będą musiały zostać przeprowadzone staranne poszukiwania autora lub osoby posiadającej majątkowe prawa autorskie do utworu, a także prawa pokrewne do artystycznego wykonania lub fonogramu. Odpowiedzialne za poszukiwania będą wyżej wymienione instytucje, czyli m.in. archiwa, biblioteki, muzea, publiczni nadawcy radiowi lub telewizyjni. Utwór, który zostanie uznany za osierocony w jednym kraju, według dyrektywy będzie miał taki status również w pozostałych państwach członkowskich. Wówczas wspomniane instytucje będą mogły osierocone dzieła m.in. zwielokrotniać na potrzeby digitalizacji oraz udostępniać w internecie. Poszczególne instytucje będą zobowiązane do prowadzenia rejestrów utworów osieroconych, a na podstawie zawartych w nich informacji zostanie utworzona wspólna, unijna baza takich utworów. Dyrektywa zabezpiecza też prawa twórców lub innych uprawnionych, którzy – już po uznaniu ich utworów za osierocone – ujawnią się lub zostaną odnalezieni.
Dyrektywa o dziełach osieroconych przyjęta przez Radę i Parlament Europejski