Zasady wypożyczania krajowego i zagranicznego - Biblioteka Narodowa

Zasady wypożyczania międzybibliotecznego w Bibliotece Narodowej reguluje Zarządzenie Nr 45/2007 Dyrektora Biblioteki Narodowej z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu wypożyczania międzybibliotecznego zbiorów XIX-XXI w. obowiązującego w Bibliotece Narodowej.

Zasady ogólne

• W wypożyczaniu międzybibliotecznym ze zbiorów Biblioteki Narodowej mogą uczestniczyć następujące biblioteki polskie:
  • biblioteki główne wyższych uczelni publicznych;
  • biblioteki urzędów centralnych;
  • wojewódzkie biblioteki publiczne oraz biblioteki publiczne posiadające status wojewódzkich przed reformą administracyjną z 1998 r.;
  • wojewódzkie biblioteki pedagogiczne oraz biblioteki pedagogiczne posiadające status wojewódzkiej przed reformą administracyjną z 1998 r.;
  • biblioteki publiczne i pedagogiczne posiadające konto w BN na dzień 31 grudnia 2006 roku;
  • biblioteki, których organizatorem jest Polska Akademia Nauk, posiadające własne czytelnie i stały personel biblioteczny;
  • inne biblioteki naukowe oraz biblioteki muzeów i archiwów po uzyskaniu indywidualnej zgody kierownika Działu Informacji i Udostępniania Zbiorów.
• W ramach wypożyczeń międzybibliotecznych BN udostępnia swoje zbiory do dużych naukowych bibliotek zagranicznych uczestniczących w międzynarodowym wypożyczaniu międzybibliotecznym. Wypożyczanie do i z bibliotek zagranicznych odbywa się na zasadach określonych w zaleceniach Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń i Instytucji Bibliotekarskich (IFLA).
• Biblioteki zobowiązane są do przestrzegania właściwej drogi przy składaniu zamówienia w Bibliotece Narodowej; dopiero po wyczerpaniu wszystkich możliwości wypożyczenia potrzebnej publikacji w innych bibliotekach polskich niezrealizowany rewers można przesłać do BN.

Warunki wypożyczania materiałów ze zbiorów Biblioteki Narodowej

• Biblioteka zamawiająca materiały biblioteczne z Biblioteki Narodowej ma obowiązek podpisania deklaracji [.pdf] potwierdzającej fakt znajomości regulaminu oraz wszelkich konsekwencji wynikających z jego nieprzestrzegania.
• Biblioteka zamawiająca ma obowiązek corocznego aktualizowania deklaracji oraz bezzwłocznego informowania o wszelkich zmianach zawartych w niej danych.
• Wypożyczanie dla bibliotek krajowych jest bezpłatne. Biblioteki wypożyczające ze zbiorów BN ponoszą wyłącznie koszty odesłania wypożyczonych materiałów.
• Biblioteki zagraniczne wypożyczające materiały ze zbiorów Biblioteki Narodowej ponoszą koszty wypożyczenia według obowiązującego cennika ustalonego Zarządzeniem Dyrektora Biblioteki Narodowej.

Rodzaj udostępnianych materiałów

Biblioteka Narodowa udostępnia wyłącznie materiały opracowane, tj. skatalogowane, zinwentaryzowane i wprowadzone do zbiorów.

• Wypożyczaniu podlegają:
  • książki polskie i polonika zagraniczne wydane po 31 grudnia 1948 r. i posiadane przez Bibliotekę Narodową przynajmniej w dwóch egzemplarzach;
  • książki obce wydane po 31 grudnia 1948 r.;
  • niektóre dokumenty życia społecznego wydane po 31 grudnia 1948 r. za zgodą kierownika Zakładu Dokumentów Życia Społecznego;
  • mikrofilmy na podstawie wewnętrznego regulaminu Zakładu Zbiorów Mikrofilmowych.
• W ramach wypożyczeń międzybibliotecznych nie udostępnia się:
  
  • egzemplarzy archiwalnych, a także pojedynczych egzemplarzy publikacji polskich lub poloników zagranicznych;
  • publikacji wydanych w latach 1801–1948;
  • wydawnictw szczególnie chronionych, w tym cymeliów i druków unikatowych;
  • gazet i czasopism oraz wydawnictw skoroszytowych;
  • dokumentów elektronicznych;
  • większości dokumentów życia społecznego;
  • materiałów dołączanych luzem do wypożyczanych druków, np. tablic, map, dyskietek, płyt CD i DVD;
  • wydawnictw z księgozbiorów podręcznych;
  • dokumentów ze zbiorów archiwów i niepublikowanych m.in. prac magisterskich i doktorskich, przechowywanych w Zakładzie Dokumentacji Księgoznawczej;
  • publikacji w złym stanie zachowania.
• W niektórych przypadkach mogą być wypożyczane materiały wydane przed 1 stycznia 1949 r. Decyzja o wypożyczeniu publikacji podejmowana jest każdorazowo indywidualnie i zależy m.in. od liczby posiadanych egzemplarzy zamawianej publikacji, stanu ich zachowania, celu wypożyczenia.
• Biblioteka zamawiająca może mieć na koncie jednorazowo do 10 zamówień (rewersów), przy czym zamówienia na wypożyczenie książek i mikrofilmów liczone są oddzielnie (nie sumują się).

Forma składania zamówienia

• Zamówienia powinny być składane:
  • przez biblioteki warszawskie na rewersach BN;
  • przez inne biblioteki krajowe na rewersach międzybibliotecznych, faksem lub pocztą elektroniczną;
  • przez biblioteki zagraniczne na rewersach IFLA, faksem lub pocztą elektroniczną.
• Zamówienia powinny zawierać:
  • czytelny odcisk pieczęci biblioteki zamawiającej, pełny adres, datę oraz podpis osoby upoważnionej; zamówienia składane przez biblioteki warszawskie powinny zawierać dodatkowo numer konta (karty bibliotecznej);
  • opis bibliograficzny obejmujący: nazwisko i imię autora, tytuł, miejsce i rok wydania; w przypadku sprawozdań z konferencji lub sympozjów na zamówieniu powinna się znaleźć nazwa konferencji lub sympozjum wraz z określeniem jej charakteru, kolejnym numerem, datą, kiedy się odbyła, i miejscem, gdzie przebiegała, oraz nazwą organizatora konferencji, a także rokiem i miejscem opublikowania materiałów konferencyjnych (ewentualnie także nazwisko redaktora lub nazwę wydawcy), w miarę możliwości również źródło, z którego zaczerpnięto informację o zamawianej publikacji;
  • w przypadku publikacji napisanych alfabetem niełacińskim konieczne jest stosowanie transliteracji;
  • na zamówieniach składanych przez biblioteki warszawskie powinny się znaleźć ponadto wszystkie sygnatury zamawianego dzieła.

Warunki udostępniania wypożyczanych materiałów

• Materiały biblioteczne wypożyczane są bibliotekom, a nie poszczególnym czytelnikom. Całkowitą odpowiedzialność za nie ponosi kierownictwo biblioteki zamawiającej.
• Wypożyczone z Biblioteki Narodowej materiały mogą być udostępniane wyłącznie w czytelni biblioteki zamawiającej.
• Zwracane do Biblioteki Narodowej materiały powinny być odsyłane przesyłkami pocztowymi wartościowymi lub poleconymi i w celu uniknięcia uszkodzenia odsyłanych materiałów właściwie zabezpieczone. Koszt zwrotu wypożyczonych materiałów pokrywa biblioteka zamawiająca.
• Biblioteka zamawiająca ma obowiązek terminowego zwrotu wypożyczonych materiałów, tj. w ciągu miesiąca od daty ich otrzymania:
  • w uzasadnionych przypadkach Biblioteka Narodowa może ustalić inny termin zwrotu;
  • biblioteka zamawiająca może uzyskać przedłużenie okresu wypożyczenia, jeśli po wypożyczone materiały nie zgłosi się inny użytkownik; wniosek o prolongatę należy zgłosić do Biblioteki Narodowej przed upływem wyznaczonego terminu zwrotu; brak odpowiedzi ze strony BN oznacza w tym wypadku zgodę na przedłużenie okresu wypożyczenia;
  • w przypadku niezwrócenia przez bibliotekę zamawiającą materiałów bibliotecznych w terminie, Biblioteka Narodowa nie będzie realizować kolejnych zamówień tej biblioteki do czasu zwrócenia wypożyczonych publikacji.
• Niezwrócenie nieprolongowanej wypożyczonej publikacji w terminie 1 roku od daty wypożyczenia będzie traktowane jako równoznaczne z jej zagubieniem; w takim przypadku biblioteka zamawiająca ma obowiązek zwrotu identycznego egzemplarza (to samo wydanie) lub uiszczenia ekwiwalentu pieniężnego w wysokości ustalonej przez Komisję ds. Ubytków Materiałów Bibliotecznych BN, co jest warunkiem ponownego otwarcia konta wypożyczeń.
• W przypadku powtarzania się strat powodowanych przez tę samą bibliotekę zamawiającą lub wielokrotnego nieprzestrzegania przepisów regulaminu, biblioteka taka może zostać pozbawiona prawa wypożyczania zbiorów Biblioteki Narodowej.