Bibliografia Polska 1901–1939
„Bibliografia polska 1901–1939” – retrospektywna bibliografia narodowa zajmuje się kontynuacją „Bibliografii polskiej XIX stulecia" Estreichera.
Podejmowane próby opracowania bibliograficznego piśmiennictwa od początku XX wieku to:
- w latach 1907–1912 przy Towarzystwie Biblioteki Publicznej w Warszawie powstał Instytut Bibliograficzny, którego celem były m.in. prace nad bibliografią retrospektywną
- w 1918 r. Jan Muszkowski rozpoczął pracę nad bibliografią, która zasięgiem chronologicznym obejmowała lata 1901–1925
- w 1928 r. opracowano w Instytucie Bibliograficznym Biblioteki Narodowej projekt komasacji retrospektywnej za lata 1926–1930.
Wszystkie te prace nie doczekały się realizacji.
Od 1950 r. w Instytucie Bibliograficznym Biblioteki Narodowej w Dziale Bibliografii Retrospektywnej (od 1954 roku Zakładzie Bibliografii Retrospektywnej, od 1975 roku Zakładzie Bibliografii Polskiej 1901–1939) rozpoczęto prace nad bibliografią piśmiennictwa XX wieku, które trwają do chwili obecnej.
Zasięg i zakres wydawniczy
Bibliografia rejestruje wydawnictwa opublikowane na ziemiach polskich (bez względu na język publikacji i narodowość autora) oraz polonica spoza ziem polskich. Zasięg terytorialny to granice Polski z 1939 roku. Zasięg chronologiczny obejmuje okres od 1901 roku do końca sierpnia 1939 roku. Zasięg formalno-wydawniczy obejmuje druki zwarte, wydawnictwa nutowe, atlasy map i albumy rycin.
Dobór i selekcja materiału
Selekcji, w przypadku wydawnictw krajowych, podlegają jedynie:
- druki o objętości do czterech stron (z wyjątkiem: prac autorskich, tekstów literackich, prac wchodzących w skład serii, tekstów o charakterze naukowym, odbitek i nadbitek, jednodniówek, nut, dokumentów dyplomatycznych oraz norm),
- dokumenty życia społecznego: cenniki, formularze ankiet i legitymacje bez statutu organizacji, krajowe katalogi księgarskie i wydawnicze, prospekty, klepsydry, plakaty, programy imprez, prospekty reklamowe, rozkłady jazdy, ulotki, zaproszenia, bilanse finansowe i księgowe, budżety, spisy abonentów sieci telefonicznej, taryfy opłat.
Wobec poloników zagranicznych w zasadzie nie jest stosowana selekcja, rejestrowane są wszystkie dokumenty życia społecznego. Selekcji podlegają jedynie:
- mapy i ryciny wydane pojedynczo
- publikacje wydane za granicą niestanowiące polonicum etnicznego (autorskiego), językowego lub treściowego, a z Polską związane tylko miejscem druku lub składu księgarskiego.
Publikacje zawierające tylko małe fragmenty związane treściowo z Polską lub Polakami oceniane są indywidualnie i rejestrowane z adnotacją „Passim o Polsce”, albo odrzucane.
Selekcji podlegają również dzieła o charakterze encyklopedycznym, zawierające m.in. hasła związane z Polską i Polakami.
Przepisy katalogowania
Od 2004 roku „Bibliografia polska 1901–1939” opiera się na następujących normach:
- PN-N-01152.01:1982 – Opis bibliograficzny. Książki
- PN-N-01152.01/A1:1997 – Opis bibliograficzny. Książki (Zmiana A1)
- PN-N-01152.06: 1983 – Opis bibliograficzny. Druki muzyczne
- PN-N-01152-2: 1997 – Opis bibliograficzny. Wydawnictwa ciągłe
- PN-N-01229: 1998 – Hasło opisu bibliograficznego. Hasło osobowe
- PN-N-01230: 2001 – Hasło opisu bibliograficznego. Hasło korporatywne
- PN-N-01231: 2001 – Hasło opisu bibliograficznego. Hasło tytułowe
- PN-N-01228: 1994 – Hasło opisu bibliograficznego. Forma nazw geograficznych
- PN-N-01158: 1985 – Skróty wyrazów i wyrażeń w opisie bibliograficznym
- PN-N-01211: 1974 – Transliteracja alfabetu hebrajskiego
- PN-N-01212: 1974 – Transliteracja pisma jidysz
- PN-N-01201: 1982 – Transliteracja alfabetów cyrylickich na alfabet łaciński
Forma prezentacji bibliografii
- Bibliografia drukowana zarejestrowała (w t. 1–18) 125 048 pozycji bibliograficznych w układzie alfabetycznym. Do tej pory ukazały się następujące tomy:
- T. 1, A-Bars, wyd. 1986 pobierz.pdf, zobacz w POLONA, indeks zobacz w POLONA
- T. 2, Bart-Bok, wyd. 1991 zobacz w POLONA, indeks zobacz w POLONA
- T. 3, Bol-Ce, wyd. 1993 pobierz.pdf, zobacz w POLONA, indeks zobacz w POLONA
- T. 4, Ch-Cy, wyd. 1998 zobacz w POLONA, indeks zobacz w POLONA
- T. 5, Cz-Dn, wyd. 2002 zobacz w POLONA, indeks zobacz w POLONA
- T. 6, Do-Elb, wyd. 2005 pobierz.pdf, zobacz w POLONA, indeks zobacz w POLONA
- T. 7, Ele-Fo, wyd. 2006 pobierz.pdf, zobacz w POLONA
- T. 8, Fr-Gef, wyd. 2006 pobierz.pdf, zobacz w POLONA
- T. 9, Geg-Gor, wyd. 2007 pobierz.pdf, zobacz w POLONA
- T. 10, Gos-Gz, wyd. 2009 pobierz.pdf, zobacz w POLONA
- T. 11, H-Hoł, wyd. 2009 pobierz.pdf, zobacz w POLONA
- T. 12, Hom-Jac, wyd. 2009 pobierz.pdf, zobacz w POLONA
- T. 13, Jad-Jok, wyd. 2011 pobierz.pdf, zobacz w POLONA
- T. 14, Jol-Kaś, wyd. 2012 zobacz w POLONA
- T. 15, Kat-Km, wyd. 2013 pobierz.pdf, zobacz w POLONA
- T. 16, Jednodniówki A-Ż, wyd. 2014 zobacz w POLONA
- T. 17, Kn-Korn, wyd. 2015 pobierz.pdf, zobacz w POLONA
- T. 18, Koro-Krasu, wyd. 2018 pobierz.pdf, zobacz w POLONA
- Kartoteka kartkowa znajdująca się w Zakładzie Bibliografii Polskiej 1901–1939 zawiera ok. 350 000 opisów bibliograficznych obejmujących zakres liter A-Ż. Materiały gromadzone były przez wiele lat w oparciu o liczne i różnorodne źródła drukowane, takie jak katalogi wydawnicze i księgarskie, polskie i obce bibliografie narodowe, szereg rozmaitych bibliografii specjalnych (osobowych, dziedzinowych, regionalnych) oraz katalogi znaczących bibliotek zagranicznych. Zgromadzone materiały uzupełniano i weryfikowano na podstawie zbiorów największych polskich bibliotek: Biblioteki Narodowej, Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Biblioteki Jagiellońskiej, a także Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu oraz Biblioteki Śląskiej w Katowicach.