Stanisław Staszic – 190 rocznica śmierci - Aktualności - Biblioteka Narodowa

EN

Stanisław Staszic – 190 rocznica śmierci

190 lat temu w Warszawie zmarł Stanisław Staszic, jeden z najświetniejszych reprezentantów epoki oświecenia, pisarz i uczony, filozof i polityk. Miał 71 lat. 6 listopada ubiegłego roku przypadła 260 rocznica jego urodzin. Do jego najwybitniejszych dzieł należą: Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego (1787) oraz Przestrogi dla Polski (1790). Przełożył Religię Racine’a oraz O zapadnieniu Lizbony Woltera.

Prowadził pionierskie badania geologiczne, a także statystyczne, ponadto badania flory i fauny Karpat. Był członkiem Izby Edukacyjnej, Dyrekcji Skarbowej, Komisji Oświecenia i Komisji Spraw Wewnętrznych, ministrem stanu Księstwa Warszawskiego, a także Królestwa Polskiego. Opracował nowatorski system szkolnictwa, tworzył niedzielne szkoły dla rzemieślników, a także wyższą Szkołę Akademiczno-Górniczą w Kielcach. Powstała w 1919 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie od roku 1969 nosi jego imię. Jego imieniem nazywany jest pałac Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk u zbiegu ulic Nowy Świat i  Krakowskie Przedmieście w Warszawie, obecnie siedziba Polskiej Akademii Nauk oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Staszic wykupił ten budynek w 1818 roku. Wykorzystując mury tej budowli, Antonio Corazzi w latach 1820–1823 wzniósł nowy gmach, do którego zgodnie z pomysłem Staszica przeniesiono siedzibę Towarzystwa Przyjaciół Nauk, mieszczącą się dotąd w kamienicy przy ulicy Kanonia 8.

W zbiorach Biblioteki Narodowej znajduje się rękopis powstałego w latach 1795–1800 przekładu Iliady Homera (ogłoszonego drukiem dopiero w roku 1815) oraz obejmujący około sześciuset stron rękopis historiozoficznego poematu Ród ludzki, nad którym Staszic pracował od 1791 roku, a którego wydanie na przełomie lat 1819–1820 zostało skonfiskowane przez cenzurę.

UDOSTĘPNIJ:

Aktualności

Hiszpańskojęzyczny żywot Stanisława Kostki z 1678 roku w darze dla Biblioteki Narodowej

czytaj więcej o Hiszpańskojęzyczny żywot Stanisława Kostki z 1678 roku w darze dla Biblioteki Narodowej