INSTYTUT LITERACKI – 70. rocznica powstania - Aktualności - Biblioteka Narodowa

EN

INSTYTUT LITERACKI – 70. rocznica powstania

70 lat temu w Rzymie Jerzy Giedroyc założył Instytut Literacki. Co ciekawe, datę jego powstania przyjmuje się na podstawie wydanego 28 września 1946 r. przez generała Kazimierza Wiśniowskiego „Rozkazu organizacyjnego Instytutu Literackiego”, w którym stwierdza się, że w porozumieniu z Rządem RP 11 lutego 1946 r. powołano Instytut Literacki. Pierwszy numer czasopisma „Kultura”, początkowo wydawanego jako kwartalnik, ukazał się w maju 1947 r.

W pierwszym numerze, zredagowanym przez Jerzego Giedroycia, znalazły się teksty Paula Valéry’ego i Benedetto Croce, a także Andrzeja Bobkowskiego, Józefa Czapskiego, Tymona Terleckiego i Wiktora Weintrauba. W składzie redakcji pracowali wtedy Zofia i Zygmunt Hertzowie, Gustaw Herling-Grudziński oraz Józef Czapski. W roku 1947 Jerzy Giedroyc przeniósł redakcję do Paryża, gdzie w lipcu ukazał się numer 2/3. Od roku 1953 Instytut Literacki mieści się w Maisons-Laffitte pod Paryżem.

Po śmierci Jerzego Giedroycia 14 września 2000 r. – zgodnie z jego ostatnią wolą – „Kultura” przestała się ukazywać, zaś dyrektorką Instytutu została Zofia Hertzowa, a po jej śmierci w 2003 r. kierownikiem wydawnictwa do 2010 r. był młodszy brat Jerzego Giedroycia – Henryk, nazywany przez przyjaciół Dudkiem. Wszyscy pochowani są na cmentarzu Le Mesnil-le-Roi.

W zbiorach BN znajduje się korespondencja Jerzego Giedroycia z takimi pisarzami, jak: Jan Lechoń, Czesław Miłosz, Marian Pankowski, Kazimierz Brandys, Aleksander Janta-Połczyński czy Janusz Szpotański; ponadto korespondencja Józefa Czapskiego oraz Zofii i Zygmunta Hertzów z Ireną Szymańską i Ryszardem Matuszewskim, z Aleksandrem Watem, Kazimierzem Wierzyńskim czy Feliksem Topolskim. W BN przechowywane są także pamiątki po Zofii i Zygmuncie Hertzach: dokumenty osobiste, kolekcja biżuterii, ozdób, bibelotów przywiezionych z podróży, fajek, wazoników, ponadto mundur żołnierza Armii Polskiej, a także obrazy i rysunki Józefa Czapskiego.

„Kultura” to jedno z najważniejszych czasopism w historii polskiej prasy XX w. Na jej łamach pisali: Witold Gombrowicz i Czesław Miłosz, Maria Czapska i Maria Danilewicz-Zielińska, Konstanty Jeleński, Juliusz Mieroszewski i Jerzy Stempowski, a także autorzy mieszkający w kraju, jak: Stefan Kisielewski czy Zbigniew Herbert. W sumie w latach 1947–2000 ukazało się 637 numerów „Kultury”, a także 171 numerów „Zeszytów Historycznych”, które wydawane były przez Instytut Literacki w latach 1962–2010. Instytut Literacki publikował także książki w serii Biblioteka „Kultury”, w ramach której do roku 2000 ukazało się 512 tomów z zakresu literatury polskiej i obcej, m.in. powieści Marka Hłaski czy zbiory wierszy Stanisława Barańczaka.

Numery „Kultury” oraz „Zeszytów Historycznych”, a także materiały związane z historią Instytutu Literackiego dostępne są online pod adresem: www.kulturaparyska.com. Prace nad uporządkowaniem archiwum w Maisons-Laffitte – finansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – prowadzone były od 2009 przez zespół bibliotekarzy i archiwistów kierowany przez kustosz Marię Wrede z Biblioteki Narodowej.

UDOSTĘPNIJ:

Aktualności

Rusza kolejny nabór wniosków do konkursu K.I.1.1. Zakup i zdalny dostęp do nowości wydawniczych NPRCz 2.0

czytaj więcej o Rusza kolejny nabór wniosków do konkursu K.I.1.1. Zakup i zdalny dostęp do nowości wydawniczych NPRCz 2.0

11 listopada Pałac Rzeczypospolitej zamknięty

czytaj więcej o 11 listopada Pałac Rzeczypospolitej zamknięty

Pan Herbert – podróżnik. Oprowadzania kuratorskie

czytaj więcej o Pan Herbert – podróżnik. Oprowadzania kuratorskie