Paweł Lewiecki - charakterystyka gry
Paweł Lewiecki był pianistą wychowanym wprawdzie w duchu romantycznej tradycji wykonawczej, ale z tą tradycją zrywającym. Po pierwszej wojnie światowej w interpretacji dzieł Chopina zapanowała tendencja odrzucania wszystkiego, co było manierą dziewiętnastowieczną, związaną ze swobodnym traktowaniem kompozytorskiego zapisu. Dla chopinistów nowej generacji punktem wyjścia właściwego zrozumienia intencji Chopina stał się zapis nutowy. Dokładność i precyzja w odwzorowaniu tego zapisu przez grającego podniesione zostały do rangi artystycznej wartości. Lewiecki świadomie przyjął tę konwencję, stąd Nokturn b-moll z op. 9 nie jest swobodną, zamgloną impresją, lecz muzyczną deklamacją. Pierwsze trzy dźwięki sekstoli rozpoczynającej utwór są rubatowane, pozostałe przechodzą w dość równo graną melodię, na tle niezależnie prowadzonego akompaniamentu w lewej ręce. Melodia w całym utworze ukazywana jest na pierwszym planie. Lekkie ożywienie ruchu następuje w takcie 18, gdzie pojawia się określenie sotto voce. Ten fragment pianista gra frazami czterotaktowymi, powtarzające się frazy różnicując dynamiką i użyciem lewego pedału (una corda), co powoduje kolorystyczną zmianę brzmienia. Odcinek środkowy (takty 51-69) rozpoczyna forte, lekko wzmagając tempo, a następnie wykorzystując efekt echa przy powtórkach sekwencji melodycznych. Jednocześnie podkreśla najniższe nuty basowe (takty 66-69), z których wyłania się nowa linia melodyczna. Część trzecia, rozpoczynająca się od frazy otwierającej utwór (sekstola) nawiązuje do początku, ale grana jest w sposób bardziej intensywny.
Problem pianistyczny Etiudy f-moll op. posth., skomponowanej w celach pedagogicznych dla szkoły Moschelesa i Fetisa, polega na wyrobieniu umiejętności grania prawą ręką w rytmie trójdzielnym, a lewą w rytmie parzystym. Pianista wykonuje utwór zgodnie z intencją kompozytora: stosuje pełną separację rąk, robi jedną kulminację (takt 51, stringendo), po której realizuje podane w nutach diminuendo, muzykę doprowadzając do akordu tonicznego zamykającego dzieło.