Alfred Cortot - biografia
Pianista francuski, ur. 26 września 1877 r. w Nyon (Szwajcaria), zm. 15 czerwca 1962 r. w Lozannie. Zamieszkał z rodziną w Paryżu, gdy był kilkuletnim chłopcem. Pierwszych lekcji gry na fortepianie udzielały mu siostry. W 1886 r. rozpoczął naukę w klasie fortepianu Émile’a Decombesa (ucznia Fryderyka Chopina) w konserwatorium w Paryżu, które ukończył z premier prix w 1896 r. jako uczeń Louisa Diémera. Debiutował w 1897 r. z Concerts Colonne (Koncert c-moll op. 37 L. van Beethovena).W tym czasie grał również w duecie z pianistą Éduardem Rislerem, wykonując aranżacje utworów R. Wagnera, którego muzyką był zafascynowany. W solowym repertuarze artysty dominowała twórczość romantyków (F. Chopin, R. Schumann, F. Liszt), dodać jednak należy, że był również wybitnym wykonawcą kompozycji C. Francka, C. Saint-Saënsa, G. Faure’go, C. Debussy’ego, I. Albéniza, M. Ravela. Cortota nazywano poetą fortepianu. Jego wizjonerską interpretację cechował prawdziwie romantyczny patos i subiektywizm, który czasem raził niektórych słuchaczy, jednakże błyskotliwa gra urzekała liryzmem, śpiewnością frazy oraz czarująco miękkim i klarownym dźwiękiem wydobywanym z instrumentu dzięki mistrzowskiemu użyciu lewego pedału (una corda). Pianista koncertował w Europie, w l. 1918-1920 odbył tournées po Ameryce Północnej, w 1934 r. wystąpił w Filharmonii Warszawskiej wykonując Koncert f-moll F. Chopina. W 1905 r. założył razem z J. Thibaud i P. Casalsem trio fortepianowe, które zdobyło światową sławę. Dokonał pierwszych w dziejach fonografii licznych nagrań utworów F. Chopina (Etiudy op. 10 i op. 25, Preludia op. 28, Sonata h-moll op. 58 oraz 14 walców; nb. nie grał mazurków), które zostały wydane m.in. przez His Master’s Voice. Od 1898 r. rozwijał międzynarodową karierę jako dyrygent. Po powrocie z Bayreuth, gdzie do 1901 r. był asystentem Felixa Mottla i Hansa Richtera, założył w 1902 r. w Paryżu Société des Festivals Lyriques i w 1903 r. Société des Concerts Cortot, promujące młodych kompozytorów i pianistów. Propagował przede wszystkim twórczość operową Ryszarda Wagnera, ponadto dokonał prawykonań dzieł L. van Beethovena, J. Brahmsa, F. Liszta oraz kompozytorów francuskich (E. Chabrier, E. Chausson, C. Debussy, L. Magnard, V. d’Indy, A. Roussel). W l. 1904-1908 dyrygował orkiestrami w Société Nationale de Musique i w Société des Concerts Populaires w Lille. Uchodził za jednego z najwybitniejszych i najbardziej wymagających pedagogów. W l. 1907-1923 jako profesor prowadził mistrzowską klasę fortepianu w konserwatorium w Paryżu, w 1919 r. założył École Normale de Musique, gdzie uczył, realizował kursy interpretacji (do 1961 r.) i organizował cykle koncertów. Udzielał także lekcji prywatnych. Podczas II wojny światowej był komisarzem sztuki w rządzie Vichy, w 1942 r. koncertował w Niemczech na zaproszenie dyrygenta Wilhelma Furtwänglera. W 1943 r. założył Société des Musique de Chambre de la Société des Concerts du Conservatoire. W 1945 r. opuścił Francję i zamieszkał w Szwajcarii. W następnych latach kontynuował działalność pedagogiczną i koncertował w Europie, Japonii oraz Ameryce Południowej (ostatni występ pianisty odbył się w 1958 r.). W jego słynnej kolekcji m.in. starodruków i rękopisów muzycznych znajdowały się także autografy F. Chopina. Swoje autorskie wydania dzieł kompozytora Cortot opatrzył własnym komentarzem i wskazówkami dotyczącymi interpretacji (wyd. Sénart, Paryż 1915-1939 i Salabert, Paryż 1941-1947). Opublikował ponadto: Principes rationnels de la technique pianistique (Paryż, 1928), La musique française de piano (Paryż, 1930), Cours d’interprétation (Paryż, 1934), Aspects de Chopin (Paryż, 1949). Do jego uczniów należeli m.in. Magda Tagliaferro, Clara Haskil, Yvonne Léfebure, Vlado Perlemuter, Dinu Lipatti, Samson François, Dino Ciani oraz Halina Czerny-Stefańska.
Zobacz także
