Guiomar Novães - biografia
Pianistka brazylijska, ur. 28 lutego 1896 r. (wg niektórych źródeł w 1895 r.) w São João da Boa Vista k. São Paulo, zm. 7 marca 1979 r. w São Paulo. W wieku czterech lat zaczęła grać na fortepianie pod kierunkiem matki, Any de Carvalho Menezes, pianistki i kompozytorki. Od siódmego roku życia uczyła się u Luigiego Chiafarellego (ucznia Ferruccia Busoniego) w São Paulo. W wieku ośmiu lat, podczas wspólnego koncertu z Pablem Casalsem i Haroldem Bauerem, wykonała Sonatę C-dur op. 53 Beethovena, trzy lata później grała Grande fantaisie triomphale sur l’hymne national brésilien op. 69 Louisa Gottschalka oraz parafrazy Liszta. W 1909 r. otrzymała stypendium rządowe na naukę w Europie i wyjechała do Francji. Na przesłuchaniu wstępnym w konserwatorium w Paryżu, gdzie jurorami byli Gabriel Fauré, Maurycy Moszkowski i Claude Debussy, zajęła pierwsze miejsce (pokonała wówczas ponad 380 kandydatów) i rozpoczęła naukę w klasie fortepianu Isidore’a Philippa (ucznia Camille’a.Saint-Saënsa i Georgesa Mathiasa). Studia ukończyła w 1911 r. otrzymując „premier prix” za grę fortepianową. Debiutowała z wielkim sukcesem w Paryżu występując w sali Érarda z Châtelet Orchestre pod dyrekcją Gabriela Piernégo. Następnie rozpoczęła tournée po Anglii, Włoszech, Niemczech i Szwajcarii. W 1914 r. wróciła do Brazylii. W 1915 r. po raz pierwszy grała w Aeolian Hall w Nowym Jorku (jej ostatni recital w tym mieście odbył się w Hunter College w 1972 r.). W 1967 r. wystąpiła na zaproszenie królowej Elżbiety II w Queen Elizabeth Hall w Londynie. Występowała także jako kameralistka, m.in. ze skrzypkami Jacquesem Thibaud, Georgem Enescu, a także z mężem, Octaviem Pintem, pianistą i kompozytorem. Wykonywała koncerty Mozarta, Beethovena, Chopina, Schumanna, Saint-Saënsa, Griega, de Falli, Villi-Lobosa pod batutą słynnych dyrygentów, m.in. Willema Mengelberga, Otto Klemperera, Fritza Reinera, Georga Szella, Ionela Perlei, André Cluytensa, Leonarda Bernsteina. Porównywano ją ze słynnymi pianistami, m.in. Ignacym Janem Paderewskim i Józefem Hoffmanem. Emocjonalna i pełna energii interpretacja, bogata dynamika, przepiękny dźwięk płynący w powietrzu dzięki perfekcyjnemu użyciu pedału, idealne legato, lewa ręka wydobywająca śpiewne frazy - to niektóre cechy warsztatu pianistki, które uczyniły ją artystką o światowej sławie. Pozostawiła sporo nagrań (utwory m. in. Chopina, Moszkowskiego, Paderewskiego, transkrypcje Godowskiego) utrwalonych na rolkach pianolowych Duo-Art i Welte-Mignon (1919-1923) oraz na płytach akustycznych i elektrycznych, m. in. firm RCA Victor, Brunswick, Columbia, Vox; najpóźniejsze nagrania dla firmy Fermata w Brazylii.
Zobacz także
