Wilhelm Backhaus - biografia
Pianista niemiecki, ur. 26 marca 1884 r. w Lipsku, zm. 5 lipca 1969 r. w Villach. Systematyczną naukę gry na fortepianie rozpoczął w siódmym roku życia. W l. 1891-1899 był uczniem Konserwatorium Lipskiego w klasie fortepianu Aloisa Reckendorfa. Kończąc uczelnię zadziwiał fantastycznym czytaniem nut a prima vista oraz repertuarem liczącym ponad trzysta utworów. Następnie udał się na naukę do Eugena d’Alberta we Frankfurcie n. Menem. W 1899 r. debiutował w Hamburgu, a rok później w Londynie w roli akompaniatora. W 1905 r. został laureatem I nagrody Konkursu im. Antoniego Rubinsteina w Paryżu, dystansując tak sławnych później muzyków, jak Béla Bartók, Leonid Kreutzer, Leo Sirota i Michael von Zadora. Następnie zaczął rozwijać międzynarodową karierę wirtuozowską. W Warszawie zadebiutował 17 lutego 1911 r. Prasa warszawska występ przyjęła entuzjastycznie, podkreślając, że „posiada on technikę olśniewającą, wyrównaną: perliste gamy, lotne pasaże, nadzwyczajnie równe i szybkie tryle, sprężyste oktawy, nie chybia w rzutach ręki na odległe interwale itd., a mimo to gra spokojnie, nie uwydatniając ani razu skłonności do olśniewania techniką, a przy tym ma ton śpiewny i delikatne dotknięcie”. Pięć lat później (1916) przyjechał do Warszawy ponownie: 28 marca grał Koncert f-moll Chopina i kilka utworów wirtuozowskich (m.in. Campanellę Liszta), a 5 kwietnia Koncert B-dur Brahmsa, Fantazję C-dur Schumanna i kilkanaście etiud Chopina. „Ogromny program – napisał krytyk – był wykonany od początku do końca z siłą, zachwycającą swobodą [...]. Wszystkie etiudy Chopina były Chopinem najczystszym, nie zubożonym ani o jedno włókno swej prześwietnej tkaniny. Powiem więcej: był to Chopin pełen wulkanicznego, płynnego wrzątku, strasznie intensywny i kłębiący się od nawału furii muzycznej [...]. Igranie z fortepianem i niesłychane panowanie nad stroną materialną gry nadaje sztuce Backhausa szczególny urok”. Na początku 1917 r. słuchano go w Warszawie 19 i 24 stycznia („niepodobna idealnie oddać niebiańskich piękności Koncertu G-dur Beethovena – czytamy w jednej z recenzji występów – jak to czyni Backhaus, nie wyobrażam sobie też wykonania Beethovena bardziej wytwornego i bardziej subtelnego, a zarazem jasnego”) oraz 16 marca po raz pierwszy w Krakowie. W latach międzywojennych w Warszawie koncertował w roku: 1919 (trzykrotnie), 1924, 1930, 1931, 1932 (czterokrotnie), 1934 i 1937 (w lutym i marcu był jurorem Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego, w listopadzie wystąpił). Pedagogiką zajmował się incydentalnie (m.in. w l. 1925-1926 Józef Hofmann zatrudnił go w Curtis Institute of Music; po II wojnie światowej prowadził kursy mistrzowskie). Był pierwszym pianistą w historii fonografii, który utrwalił na płytach wszystkie Etiudy z op. 10 i op. 25 Chopina. Jego uczniami byli: Ellen Ballon, William Busch i in.
Zobacz także
