Ignacy Jan Paderewski - biografia
Pianista, kompozytor i polityk polski, ur. 6 listopada 1860 r. w Kuryłówce (Podole), zm. 29 czerwca 1941 r. w Nowym Jorku. Naukę muzyki rozpoczął od prywatnych lekcji gry na skrzypach i fortepianie. Dalszą edukację odbył w Instytucie Muzycznym w Warszawie (1873-1878) w klasie fortepianu Juliusza Janothy i Jana Śliwińskiego. Na koncercie dyplomantów grał m.in. Koncert a-moll Griega. Jako student odbył dwa tounées po Rosji. W 1882 r. wyjechał do Berlina na studia kompozytorskie u Friedricha Kiela; w 1884 r. podobne studia odbył tam pod kierunkiem Heinricha Urbana. W 1883 r. odbył się w Berlinie pierwszy koncert jego utworów, a dwa lata później drugi, w Warszawie. W l. 1884-1885 oraz na przełomie 1887 i 1888 r. przebywał w Wiedniu na studiach pianistycznych u Teodora Leszetyckiego. W 1885 r. debiutował w Wiedniu, ale drogę do sławy otworzył mu występ 3 marca 1888 r. w paryskiej Salle Érard. Wkrótce dał się poznać w Brukseli, Pradze, Lyonie, Bordeaux i in. Wielki debiut w Londynie miał miejsce 9 maja 1890 r. w St. James Hall. Od tego momentu zaczął rozwijać, trwającą aż do śmierci, karierę koncertującego wirtuoza, występującego na kilku kontynentach. Kilka przerw w pracy artystycznej spowodowała m.in. jego działalność polityczna. W 1919 r. pełnił funkcje premiera rządu polskiego i ministra spraw zagranicznych. Był artystą charyzmatycznym, zniewalającym słuchaczy swą sztuką wykonawczą. Gdy pojawiał się na estradzie, publiczność witała go powstaniem z miejsc. Jak napisał krytyk, jego gra „była czymś nieziemskim, dotychczas czymś niespotykanym. Paderewski poruszał najgłębsze i najbardziej delikatne uczucia, niepowstrzymanie grał na strunach serc ludzkich”. Był ideałem artysty dla wielu pokoleń. Nazywano go „The King of Pianists”. Ostatni raz koncertował w Polsce w 1924 r. Po wybuchu I wojny światowej, wraz z pisarzem Henrykiem Sienkiewiczem, stanął na czele Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, któremu przyświecał cel doprowadzenia do odzyskania przez Polskę niepodległości. W 1917 r. przedstawił Woodrowowi Wilsonowi memoriał w sprawie Polski, który został przez prezydenta wykorzystany w orędziu pokojowym. W 1939 r. zaangażował się ponownie w sprawy ojczyzny, wpływając na rząd USA, aby ułatwiał niesienie Polakom pomocy w związku z wojną. Pedagogiką zajmował się przez krótki czas na początku kariery, gdy pracował w Instytucie Muzycznym w Warszawie i w Konserwatorium w Strasburgu. Poza tym jedynie incydentalnie udzielał lekcji wybranym uczniom. Przez pięćdziesiąt lat spoczywał na cmentarzu w Arlington w Waszyngtonie; w 1992 r. prochy jego złożono w krypcie katedry św. Jana w Warszawie. Jego spuścizna kompozytorska obejmuje dzieła orkiestrowe (m.in. Symfonię h-moll, Koncert fortepianowy a-moll, Fantazję polską gis-moll), kameralne, fortepianowe (m.in. Sonatę es-moll, Wariacje es-moll, mazurki, krakowiaki, intermezza i utwory charakterystyczne) oraz pieśni na głos z fortepianem. W 1937 r. wraz z Józefem Turczyńskim i Ludwikiem Bronarskim rozpoczął redagowanie Dzieł wszystkich Chopina. Jego uczniami byli: Harold Bauer, Aleksander Brachocki, Stanisław Bielicki, Zygmunt Dygat, Maryla Jonas, Witold Małcużyński, Stanisław Nawrocki, Stanisław Niedzielski, Henryk Opieński, Ernest Schelling, Aleksander Sienkiewicz, Zygmunt Stojowski, Stanisław Szpinalski, Antonina Szumowska, Henryk Sztompka, Aleksander Tadlewski i in.
Zobacz także
