Józef Turczyński - biografia
Pianista polski, ur. 2 lutego 1884 r. w Żytomierzu, zm. 27 grudnia 1953 r. w Lozannie. Naukę gry na skrzypcach i fortepianie rozpoczął we wczesnym dzieciństwie pod kierunkiem ojca. Studia pianistyczne odbył w Petersburgu u Anny Jesipowej; tam też studiował prawo na Uniwersytecie. W 1907 r. przebywał w Kijowie, gdzie uzyskał dyplom w dziedzinie prawa, a następnie udał się do Wiednia na kursy mistrzowskie u Ferruccio Busoniego. W styczniu 1912 r. wziął udział w konkursie pianistycznym w Petersburgu, na którym otrzymał I nagrodę. Prasa petersburska pisała o nim, że: „okazał się fortepianistą wręcz niepospolitym”; „wszystkich konkurentów zaćmił [..], wzbudzając ogólny podziw i zachwyt zarówno wspaniałą techniką, pięknem i różnorodnością uderzenia połączonego z doskonałym wykończeniem, jak też samorzutną zdolnością odtwarzania każdego utworu z zapałem i natchnieniem. Artysta swą kunsztowną grą, silnym temperamentem i wybitną indywidualnością zniewolił sobie całe jury, i sędziowie zapomniawszy o swej roli, wzięli udział w ogólnych oklaskach”. Od tego momentu zaczął rozwijać intensywnie działalność wirtuozowską, występując w Warszawie, Petersburgu, Kijowie, Berlinie, Lipsku, Paryżu i in. Otrzymawszy w 1914 r. rękopis Kwintetu fortepianowego g-moll op. 34 Juliusza Zarębskiego intensywnie go popularyzował oraz wydał drukiem w 1931 r. W 1920 r. osiadł w Warszawie, gdzie przyjął profesurę wyższego kursu fortepianu w Konserwatorium Warszawskim. Od 1933 r. uczył również w założonym przez siebie Instytucie Gry Fortepianowej. Ważnym momentem w jego życiu artystycznym było spotkanie z Ignacym Janem Paderewskim w Morges, podczas którego przedstawił sławnemu kompozytorowi jego Sonatę es-moll. Paderewski urzeczony talentem i wspaniałą interpretacją tej kompozycji, udzielił mu kilku lekcji. „W całym życiu nie nauczyłem się tyle, ile przez kilka seansów z Paderewskim” – powiedział po latach. W l. 1920-1939 każdego roku odbywał tournée po Europie (Włochy, Francja, Niemcy, Bułgaria, Jugosławia, Szwajcaria, Dania, Estonia i in.). W 1937 r. z Paderewskim i Ludwikiem Bronarskim rozpoczął pracę nad redakcją Dzieł wszystkich Chopina. Wybuch II wojny światowej zastał go w Morges u Paderewskiego. Pozbawiony środków do życia, dzięki wstawiennictwu mistrza, zaczął występować w Szwajcarii przyjmując każdy koncert. Grał dzieła Chopina, Paderewskiego, Zarębskiego i Szymanowskiego oraz towarzyszył żonie śpiewaczce w pieśniach Chopina, Moniuszki, Paderewskiego, Szymanowskiego i in. Po wojnie do Polski nie wrócił. W 1946 r. odbył tournée po Anglii, a w sezonie 1950/1951 udał się na blisko roczny wojaż po Ameryce Południowej. W kręgach muzycznych cieszył się wielkim autorytetem. W repertuarze miał całą twórczość Chopina, którą przedstawiał czasem w serii recitali. Był jurorem Międzynarodowych Konkursów Chopinowskich w Warszawie (1927, 1932 i 1937). Jego uczniami byli: Witold Małcużyński, Henryk Sztompka, Stanisław Szpinalski, Maryla Jonas, Maria Wiłkomirska, Aleksander Sienkiewicz, Jadwiga Sukiennicka, Stanisław Staniewicz, Mojżesz Weinberg, Halina Czerny-Stefańska i in.
Zobacz także
