Archiwum Małgorzaty Szejnert w Bibliotece Narodowej - Aktualności - Biblioteka Narodowa

EN

Archiwum Małgorzaty Szejnert w Bibliotece Narodowej

Małgorzata Szejnert (ur. 1936), wybitna reporterka i pisarka, jedna ze współzałożycielek „Gazety Wyborczej” przekazała Bibliotece Narodowej swoje archiwum. Absolwentka Wydziału Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego (1958), po studiach pracowała m.in. w „Kurierze Polskim” i „Tygodniku Demokratycznym”, współpracowała z „Polityką”. W latach 1973–1981 była szefową działu reportażu w tygodniku „Literatura”. Po ogłoszeniu stanu wojennego zaprzestała publikowania w prasie oficjalnej. Od 1990 r. przez 15 lat prowadziła dział reportażu „Gazety Wyborczej”. Spod jej skrzydeł wyszła grupa znakomitych reporterów, m.in. Jacek Hugo-Bader, Mariusz Szczygieł, Lidia Ostałowska i Wojciech Tochman.

W sierpniu 1980 r. Małgorzata Szejnert pomagała w redagowaniu biuletynu strajkowego w Stoczni im. Warskiego w Szczecinie. Napisała potem razem z Tomaszem Zalewskim książkę Szczecin: Grudzień, Sierpień, Grudzień poświęconą tamtejszej „Solidarności” i losom ludzi z komitetu strajkowego. Wydana przez Niezależną Oficynę Wydawniczą NOWA (1984) i londyński ANEKS (1986), była bestsellerem w podziemiu. Uświadamiała znaczenie szczecińskich wypadków. Strajk szczeciński był bezcennym wsparciem dla Gdańska – pisał Adam Michnik w przedmowie do III wydania książki. – Był sygnałem dla władz, że nie mają do czynienia z protestem lokalnym, lecz z buntem obywateli przeciw zniewoleniu.

Maszynopis tej niezwykłej książki – trzy osobne tomy starannie oprawione introligatorsko przez brata pisarki – trafił do Biblioteki Narodowej. Maszynopis obejmuje 16 wywiadów przeprowadzonych, spisanych z taśmy magnetofonowej i częściowo opracowanych przez autorów. Jest tu także zapis nocnej rozmowy w Warszawie z 20 na 21 września 1980 r. pomiędzy bohaterami książki.

Do BN trafiła też teczka materiałów dotyczących książki Sława i infamia – 43 rozmowy z prof. Bohdanem Korzeniewskim spisane z magnetofonu, maszynopis i rękopis (łącznie 231 numerowanych stron). Sława i infamia to wywiad-rzeka z reżyserem, krytykiem, historykiem teatru i wieloletnim dziekanem wydziału reżyserskiego PWST o kolaboracji w środowisku aktorskim podczas II wojny światowej.

Ważną część daru Małgorzaty Szejnert stanowią materiały związane z książką Śród żywych duchów, wydaną po raz pierwszy przed 23 laty w Londynie, a w Polsce dopiero w roku 2012. To poruszająca relacja o półtorarocznym poszukiwaniu przez reporterkę grobów więźniów politycznych straconych w warszawskim więzieniu na Rakowieckiej.

Uzupełnienie stanowi dziennik pracy nad zbieraniem materiałów do książki – 341 numerowanych stron pisanych jednostronnie; a także notatki z wizyt na plebanii Św. Katarzyny w Warszawie rodzin pomordowanych, rękopis i maszynopis (pisane w dużej części na makulaturze – starych maszynopisach). Dołączony jest także wydruk tekstu Lista straconych opublikowanego w „Gazecie Wyborczej” (14.11.1989), indeks do dziennika pracy oraz cztery teczki listów od rodzin bohaterów Śród żywych duchów – łącznie 143 listy. Ponadto podziemne wydanie książki Anieli Steinsbergowej Widziane z ławy obrończej, z indeksem ręcznie zrobionym przez Małgorzatę Szejnert.

Ponadto wśród przekazanych materiałów znajduje się pękata teczka z dyplomami i nagrodami. Laureatka Literackiej Nagrody Mediów Publicznych CogitoGórnośląskiego Tacyta (za Czarny ogród), dwukrotna finalistka Nagrody Literackiej Nike (za Czarny ogródDom żółwia. Zanzibar), laureatka Nagrody Literackiej Gdynia (nagroda osobna za Wyspę klucz) otrzymała wiele innych wyróżnień. Reporterkę docenili m.in.: Centrala Samopomoc Chłopska za reportaż w „Tygodniku Kulturalnym” (1965), Zarząd RSW Prasa (1972) , redakcja „Kontrastów” – nagroda główna w Turnieju Reporterów (1977), Minister Kultury i Sztuki (1975 i 2001). Specjalny list – z zawiadomieniem o II nagrodzie w konkursie „Życia Literackiego” na reportaż pod hasłem „Polaków dzień powszedni” – przysłał w 1976 roku redaktor naczelny pisma Władysław Machejek.

W 1984 roku Małgorzata Szejnert odebrała w warunkach konspiracyjnych Nagrodę Kulturalną Solidarności za książkę Szczecin: Grudzień, Sierpień, Grudzień. Po przemianie ustrojowej nagrodę Bestseller Roku 1991 w dziedzinie literatury faktu za Śród żywych duchów przyznało jej jury w składzie: Hanna Krall, Ryszard Kapuściński i Krzysztof Kąkolewski.

UDOSTĘPNIJ:

Aktualności

Hiszpańskojęzyczny żywot Stanisława Kostki z 1678 roku w darze dla Biblioteki Narodowej

czytaj więcej o Hiszpańskojęzyczny żywot Stanisława Kostki z 1678 roku w darze dla Biblioteki Narodowej